iفین تک (ای فین تک - آی فین تک)

دغدغه‌ای جهانی برای هوش مصنوعی

هوش مصنوعی، از ابزارهای روزمره کاربران تا الگوریتم‌های پیشرفته دفاعی و اقتصادی، به بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی مدرن تبدیل شده است. اما سرعت خیره‌کننده پیشرفت این فناوری نگرانی‌هایی را نیز در پی داشته است. در همین راستا، به گزارش iفین‌تک، اجلاس بین‌المللی بررسی ریسک‌های هوش مصنوعی در لندن برگزار شد؛ نشستی که نخستین گام رسمی دولت‌ها برای مقابله با تهدیدات بالقوه این فناوری تلقی می‌شود.

برگزاری در بریتانیا؛ پیش‌قدم در تنظیم قواعد جهانی

این اجلاس به میزبانی دولت بریتانیا و با حمایت نخست‌وزیر این کشور، ریشی سوناک، در محل تاریخی Bletchley Park برگزار شد. این مکان که در جنگ جهانی دوم به‌عنوان مرکز رمزگشایی بریتانیا شناخته می‌شد، اکنون نمادی از تلاش برای مهار خطرات ناشی از فناوری پیشرفته شده است.

بنا به تحلیل آی فین‌تک، انتخاب این مکان نمادین نشان‌دهنده تأکید بریتانیا بر نگاه تاریخی و استراتژیک به ریسک‌های هوش مصنوعی است؛ تکنولوژی‌ای که می‌تواند آینده جوامع را به شدت تحت‌تأثیر قرار دهد.

حضور چهره‌های کلیدی؛ از ایلان ماسک تا کامالا هریس

این اجلاس میزبان نمایندگانی از بیش از ۲۰ کشور از جمله آمریکا، چین، فرانسه، آلمان، ژاپن، عربستان و امارات بود. همچنین مقامات بلندپایه مانند کامالا هریس معاون رئیس‌جمهور آمریکا و وان گانگ نماینده دولت چین نیز در این نشست حاضر بودند. حضور این کشورها، علی‌رغم رقابت‌های فناوری، نشان‌دهنده اهمیت جهانی موضوع است.

از بخش خصوصی نیز مدیران عامل شرکت‌هایی نظیر سام آلتمن (OpenAI)، دِمیس هسابیس (Google DeepMind)، داریو آمودی (Anthropic) و ایلان ماسک (xAI) در این نشست مشارکت داشتند و به ارائه دیدگاه‌های خود درباره خطرات بلندمدت هوش مصنوعی پرداختند.

موضوعات کلیدی اجلاس: از ریسک تا راه‌حل

اجلاس لندن با تمرکز بر چهار محور اصلی برگزار شد:

ریسک‌های امنیتی و کنترل‌ناپذیری AI: از جمله نگرانی در مورد توسعه سامانه‌های AGI (هوش عمومی مصنوعی) که ممکن است از کنترل انسانی خارج شوند.

تهدیدات برای بازار کار و اقتصاد: کاهش نیاز به نیروی انسانی در بسیاری از مشاغل به دلیل اتوماسیون پیشرفته.

اخلاق و تبعیض الگوریتمی: نگرانی‌ها درباره استفاده مغرضانه از داده‌ها، تصمیم‌گیری ناعادلانه توسط مدل‌های AI و آسیب به اقلیت‌ها.

قوانین و چارچوب‌های نظارتی بین‌المللی: پیشنهاد ایجاد نهادهای جهانی برای نظارت، مانند سازمان بین‌المللی هوش مصنوعی.

این نشست همچنین محل بحث درباره وضع استانداردهای اخلاقی برای توسعه‌دهندگان و الزام شرکت‌ها به شفاف‌سازی مدل‌های زبانی بزرگ (LLMs) بود.

انتشار «اعلامیه بلچلی»؛ اولین گام رسمی

در پایان این اجلاس، کشورهای شرکت‌کننده «اعلامیه بلچلی» را به تصویب رساندند؛ سندی که کشورهای امضاکننده در آن متعهد شدند همکاری برای شناخت، مدیریت و کاهش ریسک‌های هوش مصنوعی را در اولویت قرار دهند.

این اعلامیه اولین توافق‌نامه بین‌المللی در زمینه تنظیم هوش مصنوعی است و بر ایجاد مکانیزم‌های مشترک ارزیابی ریسک و تبادل اطلاعات فنی بین کشورها تأکید دارد.

جای خالی الزام‌آوری قانونی

به‌رغم اهمیت اعلامیه بلچلی، به تحلیل iفین‌تک، این سند فعلاً فاقد ضمانت اجرایی مشخص است. به گفته کارشناسان، بدون یک چارچوب قانونی الزام‌آور، توافقات اخلاقی نمی‌توانند مانع از توسعه بی‌قاعده مدل‌های پرخطر شوند.

چنین نگرانی‌هایی باعث شده اتحادیه اروپا و آمریکا در حال تدوین قوانین داخلی سخت‌گیرانه‌تری برای استفاده از AI باشند. قانون هوش مصنوعی اتحادیه اروپا (AI Act) و مقررات جدید ایالات متحده گام‌هایی مهم در این راستا هستند.

نقش بخش خصوصی: تعهد یا منافع؟

شرکت‌های بزرگ فناوری در اجلاس وعده‌هایی برای به اشتراک‌گذاری اطلاعات فنی و انجام آزمایش‌های امنیتی داده‌اند. اما کارشناسان هشدار می‌دهند که این وعده‌ها ممکن است بیشتر از سر فشار رسانه‌ای باشد تا مسئولیت‌پذیری واقعی.

به تحلیل آی فین‌تک، شرکت‌هایی نظیر OpenAI، گوگل و مایکروسافت که در توسعه LLMها پیشرو هستند، باید شفاف‌تر از گذشته عمل کرده و نتایج آزمایش‌های خود را به نهادهای مستقل ارائه دهند.

جایگاه کشورهای در حال توسعه در معادله AI

یکی از انتقادات مهم مطرح‌شده در اجلاس، عدم حضور فعال کشورهای در حال توسعه در روند قانون‌گذاری AI بود. بسیاری از این کشورها یا فاقد زیرساخت لازم برای مشارکت در توسعه AI هستند، یا در سیاست‌گذاری جهانی نادیده گرفته می‌شوند.

برگزاری نشست‌های منطقه‌ای و حمایت از انتقال دانش به کشورهای محروم می‌تواند گامی مؤثر برای جلوگیری از نابرابری‌های جدید مبتنی بر فناوری باشد.

 آغاز مسیر جهانی برای مهار ریسک‌ها

به گزارش iفین‌تک، اجلاس ریسک‌های هوش مصنوعی در لندن را می‌توان نقطه آغازی برای شکل‌گیری نظام جهانی حکمرانی بر فناوری دانست. اگرچه توافقات اولیه بیشتر جنبه اخلاقی و غیرالزام‌آور دارند، اما این گفت‌وگوها می‌توانند زمینه‌ساز تدوین چارچوب‌های مؤثرتر در آینده باشند.

در جهانی که هوش مصنوعی هر روز نقش پررنگ‌تری در تصمیم‌گیری‌ها ایفا می‌کند، توافق جهانی بر سر نحوه کنترل، استفاده و توسعه مسئولانه آن، ضرورتی انکارناپذیر است.