ارزهای دیجیتال ملی (CBDC) در سال‌های اخیر به یکی از داغ‌ترین موضوعات دنیای اقتصاد تبدیل شده‌اند. بسیاری از بانک‌های مرکزی در حال بررسی و اجرای آزمایشی این ارزها هستند تا سیستم‌های مالی خود را با فناوری‌های نوین هماهنگ کنند. به گزارش آی فین‌تک، هدف اصلی این پروژه‌ها کاهش وابستگی به پول نقد، افزایش کارایی تراکنش‌ها و مقابله با تأثیرات ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز مانند بیت‌کوین است.
چرا کشورها به دنبال توسعه CBDC هستند؟
افزایش شفافیت مالی و کاهش جرایم اقتصادی
یکی از دلایل اصلی توسعه ارز دیجیتال ملی، ایجاد شفافیت در تراکنش‌های مالی است. با استفاده از CBDC، بانک‌های مرکزی قادر خواهند بود تا فعالیت‌های مالی را به‌طور دقیق‌تری رصد کرده و از جرایمی مانند پول‌شویی و فرار مالیاتی جلوگیری کنند.
کاهش هزینه‌های انتقال پول و پرداخت‌های بین‌المللی
CBDC می‌تواند فرآیند انتقال پول را ساده‌تر و سریع‌تر کند. در سیستم بانکی سنتی، تراکنش‌های بین‌المللی ممکن است روزها طول بکشد و هزینه‌های زیادی داشته باشد، اما ارزهای دیجیتال ملی می‌توانند این فرآیند را به‌شدت تسهیل کنند.
مقابله با تهدید ارزهای دیجیتال خصوصی
رشد ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز مانند بیت‌کوین و استیبل‌کوین‌ها، باعث نگرانی بانک‌های مرکزی شده است. کشورها می‌خواهند با ایجاد CBDC، کنترل بیشتری بر نظام پولی خود داشته باشند و از جایگزین شدن پول‌های سنتی با ارزهای دیجیتال غیرقابل‌کنترل جلوگیری کنند.
افزایش دسترسی مالی و کاهش وابستگی به بانک‌ها
در برخی از کشورها، دسترسی مردم به خدمات بانکی محدود است. CBDC می‌تواند با ایجاد یک سیستم مالی دیجیتال، دسترسی به پول و پرداخت‌ها را برای عموم مردم آسان‌تر کند.
نمونه‌هایی از توسعه ارز دیجیتال ملی در جهان
چین – یوان دیجیتال (e-CNY)
چین یکی از پیشگامان توسعه ارز دیجیتال ملی است. این کشور پروژه یوان دیجیتال را سال‌هاست که آزمایش می‌کند و تاکنون در رویدادهایی مانند المپیک زمستانی ۲۰۲۲ از آن استفاده کرده است. هدف چین از این پروژه، کاهش وابستگی به دلار آمریکا و افزایش کنترل بر نظام مالی داخلی است.
اتحادیه اروپا – یورو دیجیتال
بانک مرکزی اروپا (ECB) در حال بررسی و توسعه یورو دیجیتال است. هدف این پروژه ایجاد یک روش پرداخت امن، کارآمد و سریع در سراسر کشورهای عضو اتحادیه اروپا است.
هند – روپیه دیجیتال
هند نیز در حال انجام آزمایش‌های گسترده‌ای برای توسعه روپیه دیجیتال است. مقامات این کشور معتقدند که استفاده از CBDC می‌تواند هزینه‌های تراکنش‌ها را کاهش داده و اقتصاد دیجیتال را تقویت کند.
نیجریه – eNaira
نیجریه یکی از اولین کشورهایی بود که ارز دیجیتال ملی خود را به‌طور رسمی راه‌اندازی کرد. این کشور به دنبال افزایش شمول مالی و کاهش وابستگی به پول نقد است.
ایران – ریال دیجیتال
ایران نیز در حال بررسی امکان توسعه ریال دیجیتال است. به گزارش آی فین‌تک، دولت ایران به دنبال استفاده از این فناوری برای بهینه‌سازی سیستم پرداخت داخلی و کاهش وابستگی به ارزهای خارجی است.
چالش‌ها و موانع پیش‌روی ارزهای دیجیتال ملی
مسائل امنیتی و حریم خصوصی
یکی از نگرانی‌های اصلی در مورد CBDC، امنیت سایبری و حفظ حریم خصوصی کاربران است. اگر بانک‌های مرکزی بتوانند تراکنش‌های مالی را به‌طور کامل رصد کنند، ممکن است برخی افراد نگران کنترل بیش از حد دولت بر امور مالی خود باشند.
چگونگی تعامل با بانک‌های سنتی
CBDC می‌تواند تأثیر زیادی بر بانک‌های سنتی بگذارد. اگر مردم بتوانند پول خود را مستقیماً در حساب‌های بانک مرکزی نگهداری کنند، ممکن است تقاضا برای خدمات بانکی کاهش یابد که این امر می‌تواند توازن سیستم بانکی را مختل کند.
هماهنگی با قوانین و مقررات بین‌المللی
برخی کشورها ممکن است ملاحظات خاصی درباره استفاده از CBDC در تراکنش‌های بین‌المللی داشته باشند. بانک‌های مرکزی باید اطمینان حاصل کنند که این ارزها با قوانین مالی جهانی هماهنگ هستند.
آینده ارزهای دیجیتال ملی
گسترش آزمایش‌های بین‌المللی
بسیاری از کشورها هنوز در مراحل آزمایشی توسعه CBDC هستند. در سال‌های آینده، انتظار می‌رود که آزمایش‌های بیشتری انجام شود تا نقاط قوت و ضعف این فناوری مشخص گردد.
ادغام با سیستم‌های مالی سنتی
CBDC احتمالاً به بخشی از سیستم مالی سنتی تبدیل خواهد شد و در کنار روش‌های پرداخت موجود قرار خواهد گرفت. بانک‌ها و شرکت‌های فناوری مالی (فین‌تک) نیز ممکن است راه‌حل‌هایی برای استفاده بهینه از این ارزها ارائه دهند.
افزایش همکاری‌های بین‌المللی
برخی کشورها ممکن است برای ایجاد سیستم‌های پرداخت دیجیتال بین‌المللی با یکدیگر همکاری کنند. این امر می‌تواند به تسهیل تجارت جهانی و کاهش هزینه‌های نقل‌وانتقال پول بین کشورها منجر شود.
توسعه ارز دیجیتال ملی در کشورهای مختلف نشان‌دهنده تغییرات اساسی در سیستم‌های پولی جهانی است. اگرچه چالش‌هایی مانند مسائل امنیتی و نظارتی وجود دارد، اما مزایای این فناوری، از جمله افزایش شفافیت مالی، کاهش هزینه‌های تراکنش و افزایش دسترسی مالی، کشورها را به سمت پذیرش آن سوق داده است. به گزارش آی فین‌تک، در سال‌های آینده شاهد گسترش بیشتر این فناوری و ورود آن به بخش‌های مختلف اقتصاد جهانی خواهیم بود.
نویسنده
اصغر لاله دشتی
با بیش از 30 سال سابقه در حوزه خبرنگاری و عکاسی خبری، مدیریت این وب‌سایت را بر عهده دارد. او با تکیه بر تجربه ارزشمند خود در دنیای رسانه، این بستر آنلاین را راه‌اندازی کرده تا بتواند اخبار را با کیفیت بالا، سرعت و دقت به مخاطبان ارائه کند.
ثبت دیدگاه