بانکداری باز (Open Banking) یکی از تحولات اساسی در صنعت بانکداری است که به بانک‌ها و شرکت‌های فین‌تک اجازه می‌دهد از طریق APIهای باز، به اطلاعات مشتریان و خدمات بانکی دسترسی داشته باشند. به گزارش iفین‌تک، این مدل نوین، رقابت در صنعت مالی را افزایش داده و نوآوری‌های متعددی در حوزه خدمات بانکی و پرداخت ایجاد کرده است.
بانکداری باز چیست و چگونه کار می‌کند؟
بانکداری باز به فرآیندی اشاره دارد که در آن بانک‌ها داده‌های مشتریان خود را، با رضایت آن‌ها، از طریق APIهای امن با شرکت‌های فین‌تک و سایر ارائه‌دهندگان خدمات مالی به اشتراک می‌گذارند. این سیستم امکان ایجاد سرویس‌های شخصی‌سازی‌شده، پرداخت‌های سریع‌تر و مدیریت بهتر مالی را برای کاربران فراهم می‌کند.
برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های بانکداری باز عبارتند از:
دسترسی به اطلاعات حساب‌ها و تراکنش‌ها از طریق APIها
امکان مدیریت مالی شخصی و دریافت پیشنهادهای سفارشی‌شده
پرداخت‌های یکپارچه و سریع بدون نیاز به کارت‌های بانکی
افزایش امنیت و کنترل مشتریان بر داده‌های مالی خود
تأثیر بانکداری باز بر صنعت مالی جهان
بانکداری باز در سال‌های اخیر به سرعت در حال گسترش است و کشورهای متعددی قوانین و چارچوب‌هایی برای توسعه آن تدوین کرده‌اند. برخی از نمونه‌های موفق بانکداری باز در جهان عبارتند از:
-
اتحادیه اروپا (PSD2)
دستورالعمل خدمات پرداخت PSD2 در اتحادیه اروپا، بانک‌ها را ملزم کرده است که APIهای خود را برای ارائه‌دهندگان خدمات مالی شخص ثالث باز کنند.این اقدام باعث رشد سریع فین‌تک‌ها و توسعه خدمات بانکی نوین شده است. -
انگلستان
بریتانیا یکی از پیشگامان بانکداری باز است و مقررات خاصی برای استانداردسازی APIهای بانکی ایجاد کرده است.شرکت‌هایی مانند Revolut و Monzo با بهره‌گیری از این فناوری، خدمات نوآورانه‌ای ارائه داده‌اند. -
ایالات متحده
در آمریکا، بانکداری باز توسط شرکت‌های فناوری مالی مانند Plaid توسعه یافته و تعامل میان بانک‌ها و فین‌تک‌ها را تسهیل کرده است.بانک‌های بزرگ آمریکایی همکاری گسترده‌ای با استارتاپ‌های فین‌تک دارند تا تجربه کاربری بهتری ارائه دهند.
بانکداری باز در ایران؛ فرصت‌ها و چالش‌ها
به گزارش iفین‌تک، بانکداری باز در ایران هنوز در مراحل اولیه توسعه قرار دارد، اما با راه‌اندازی پلتفرم‌های API توسط برخی بانک‌ها، این حوزه در حال گسترش است. برخی از مهم‌ترین اقدامات در این زمینه شامل موارد زیر است:
توسعه APIهای بانکی: بانک‌هایی مانند بانک ملی، بانک ملت و بانک آینده در حال توسعه APIهای بانکی برای ارائه خدمات به استارتاپ‌های فین‌تک هستند.
همکاری بانک‌ها و فین‌تک‌ها: شرکت‌هایی مانند شادمان، یکتا و فراز از بانکداری باز برای ارائه خدمات مالی استفاده کرده‌اند.
گام‌های اولیه برای تنظیم مقررات: بانک مرکزی ایران در حال بررسی چارچوب‌های قانونی برای بانکداری باز است تا از امنیت اطلاعات و حریم خصوصی کاربران اطمینان حاصل شود.
اما همچنان چالش‌هایی برای توسعه بانکداری باز در ایران وجود دارد:
نبود چارچوب قانونی شفاف که بانک‌ها و فین‌تک‌ها را برای پیاده‌سازی این فناوری دچار تردید کرده است.
مسائل امنیتی و حریم خصوصی که نگرانی‌هایی در مورد دسترسی غیرمجاز به داده‌های مالی ایجاد کرده است.
عدم پذیرش گسترده توسط بانک‌ها که موجب کندی در روند اجرای بانکداری باز در ایران شده است.
آینده بانکداری باز و تعامل بانک‌ها و فین‌تک‌ها
با گسترش استفاده از بانکداری باز در جهان، پیش‌بینی می‌شود که نقش فین‌تک‌ها در خدمات مالی روز به روز پررنگ‌تر شود. برخی از روندهای آینده بانکداری باز شامل موارد زیر هستند:
ادغام بیشتر با فناوری‌های بلاکچین و قراردادهای هوشمند برای افزایش شفافیت و امنیت تراکنش‌ها
گسترش کاربرد هوش مصنوعی و یادگیری ماشین در تحلیل داده‌های مالی و پیشنهاد خدمات شخصی‌سازی‌شده
همکاری گسترده‌تر بانک‌های ایرانی با استارتاپ‌های فین‌تک برای توسعه خدمات مالی دیجیتال
برای مطالعه اخبار بیشتر درباره بانکداری باز، به سایت i-fintech.ir مراجعه کنید.
نویسنده
اصغر لاله دشتی
با بیش از 30 سال سابقه در حوزه خبرنگاری و عکاسی خبری، مدیریت این وب‌سایت را بر عهده دارد. او با تکیه بر تجربه ارزشمند خود در دنیای رسانه، این بستر آنلاین را راه‌اندازی کرده تا بتواند اخبار را با کیفیت بالا، سرعت و دقت به مخاطبان ارائه کند.
ثبت دیدگاه