به گزارش iفین‌تک، فناوری دفتر کل توزیع‌شده (DLT - Distributed Ledger Technology) یکی از تحولات کلیدی در حوزه فین‌تک و نظام‌های مالی به‌شمار می‌رود. این فناوری، که در بلاکچین، قراردادهای هوشمند و سیستم‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi) مورد استفاده قرار گرفته، با حذف واسطه‌ها، افزایش امنیت و بهینه‌سازی فرآیندهای مالی، روش‌های سنتی مدیریت تراکنش‌های مالی را به چالش کشیده است.
اما تأثیر DLT بر نظام‌های مالی تنها به افزایش سرعت و کاهش هزینه‌ها محدود نمی‌شود. این فناوری می‌تواند بانکداری، پرداخت‌های بین‌المللی، مدیریت دارایی و حتی سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی را متحول کند. در این گزارش، به فرصت‌ها، چالش‌ها و آینده فناوری دفتر کل توزیع‌شده در اقتصاد دیجیتال می‌پردازیم.
دفتر کل توزیع‌شده چیست و چگونه کار می‌کند؟
دفتر کل توزیع‌شده (DLT) به سیستمی اطلاق می‌شود که در آن سوابق تراکنش‌ها و داده‌ها به‌صورت غیرمتمرکز و بین چندین نهاد توزیع می‌شود. برخلاف پایگاه‌های داده سنتی که توسط یک نهاد مرکزی کنترل می‌شوند، DLT اعتماد را از طریق الگوریتم‌های رمزنگاری و مکانیزم‌های اجماع تأمین می‌کند.
ویژگی‌های کلیدی DLT:
تمرکززدایی: داده‌ها در شبکه‌ای از گره‌ها (Nodes) ذخیره می‌شوند، نه در یک سرور مرکزی.
امنیت و شفافیت: تغییر یا حذف داده‌ها بدون تأیید شبکه تقریباً غیرممکن است.
کاهش هزینه‌ها: حذف واسطه‌ها هزینه تراکنش‌ها را کاهش می‌دهد.
قابلیت اطمینان: داده‌ها در برابر حملات سایبری مقاوم‌تر هستند.
تأثیر فناوری DLT بر نظام‌های مالی
۱. تحول در پرداخت‌های بین‌المللی
پرداخت‌های سنتی بین‌المللی زمان‌بر و پرهزینه هستند، اما DLT می‌تواند انتقال وجوه را در زمان واقعی و با هزینه کمتر انجام دهد.
پروژه‌هایی مانند ریپل (Ripple) و استیبل‌کوین‌های مبتنی بر بلاکچین در حال تغییر چشم‌انداز پرداخت‌های جهانی هستند.
۲. بهبود امنیت و مقابله با جرایم مالی
شفافیت و ثبت تغییرناپذیر تراکنش‌ها باعث کاهش پول‌شویی، فساد مالی و تقلب می‌شود.
بانک‌های مرکزی می‌توانند از DLT برای نظارت دقیق‌تر بر تراکنش‌ها و مقابله با کلاه‌برداری مالی استفاده کنند.
۳. توسعه ارزهای دیجیتال ملی (CBDC)
بسیاری از بانک‌های مرکزی به دنبال ایجاد ارزهای دیجیتال ملی (CBDC) با استفاده از DLT هستند.
یوان دیجیتال (e-CNY) چین و پروژه یورو دیجیتال نمونه‌هایی از این فناوری در نظام‌های مالی سنتی هستند.
۴. بهینه‌سازی بازار سرمایه و مدیریت دارایی‌ها
DLT می‌تواند بازارهای مالی را به سمت معاملات کارآمدتر و شفاف‌تر هدایت کند.
اوراق بهادار توکنیزه‌شده، قراردادهای هوشمند و معاملات خودکار از مزایای این تحول هستند.
۵. تغییر نقش بانک‌ها و نهادهای مالی
با رشد DLT، بانک‌ها و مؤسسات مالی سنتی نیازمند تغییر مدل کسب‌وکار خود خواهند بود.
کاهش وابستگی به واسطه‌ها و ایجاد بانکداری غیرمتمرکز، بازیگران سنتی را مجبور به پذیرش مدل‌های جدید مالی می‌کند.
چالش‌های پذیرش DLT در نظام‌های مالی
۱. موانع قانونی و تنظیم‌گری
هنوز بسیاری از کشورها قوانین روشنی برای استفاده از DLT در نظام مالی ندارند.
تنظیم‌گری سخت‌گیرانه می‌تواند مانع از پذیرش گسترده این فناوری در بانک‌ها و مؤسسات مالی شود.
۲. مقیاس‌پذیری و کارایی شبکه‌ها
برخی از شبکه‌های DLT مانند بیت‌کوین و اتریوم هنوز با چالش‌هایی مانند سرعت پایین تراکنش‌ها و هزینه‌های بالا مواجه هستند.
فناوری‌های جدید مانند بلاکچین‌های لایه دوم (Layer 2) و مکانیزم‌های اجماع پیشرفته می‌توانند این مشکلات را کاهش دهند.
۳. پذیرش عمومی و تغییر رفتار کاربران
بسیاری از کاربران و شرکت‌ها هنوز اعتماد کاملی به DLT و فناوری‌های مبتنی بر بلاکچین ندارند.
نیاز به آموزش و فرهنگ‌سازی گسترده برای پذیرش این فناوری در نظام مالی وجود دارد.
آینده فناوری دفتر کل توزیع‌شده در نظام‌های مالی
به گزارش iفین‌تک، فناوری دفتر کل توزیع‌شده (DLT) یکی از ستون‌های اصلی آینده مالی دیجیتال خواهد بود. انتظار می‌رود که دولت‌ها، بانک‌های مرکزی، مؤسسات مالی و شرکت‌های فین‌تک به طور فزاینده‌ای از این فناوری برای بهینه‌سازی تراکنش‌های مالی، ایجاد ارزهای دیجیتال و کاهش هزینه‌های سیستم‌های پرداختی استفاده کنند.
با این حال، موفقیت این فناوری به حل چالش‌های تنظیم‌گری، بهبود مقیاس‌پذیری و افزایش اعتماد عمومی بستگی دارد. کشورهایی که زودتر به این فناوری ورود کنند و زیرساخت‌های قانونی مناسبی ایجاد کنند، می‌توانند پیشتاز تحول دیجیتال در نظام‌های مالی جهانی باشند.
نویسنده
اصغر لاله دشتی
با بیش از 30 سال سابقه در حوزه خبرنگاری و عکاسی خبری، مدیریت این وب‌سایت را بر عهده دارد. او با تکیه بر تجربه ارزشمند خود در دنیای رسانه، این بستر آنلاین را راه‌اندازی کرده تا بتواند اخبار را با کیفیت بالا، سرعت و دقت به مخاطبان ارائه کند.
ثبت دیدگاه