۱. مقدمه: سیاست‌های محدودکننده و نتایج معکوس
رمزارزها در سال‌های اخیر به یکی از مهم‌ترین موضوعات اقتصادی جهان تبدیل شده‌اند. با این حال، بسیاری از دولت‌ها به‌جای پذیرش و قانون‌گذاری مناسب، سیاست‌های سختگیرانهای را علیه این صنعت اتخاذ کرده‌اند. iفین‌تک گزارش می‌دهد که این بی‌مهری قانونی نه‌تنها باعث کاهش فعالیت‌های رمزارزی نشده، بلکه راه را برای بازارهای زیرزمینی و فعالیت‌های غیرقانونی هموار کرده است.
در شرایطی که بسیاری از کشورها به دنبال قانون‌گذاری صحیح و ایجاد بسترهای شفاف برای معاملات رمزارزی هستند، برخی دیگر با ممنوعیت‌های ناگهانی، بستن درگاه‌های پرداخت مرتبط با رمزارزها و فشار بر صرافی‌های دیجیتال، تلاش دارند این اکوسیستم را مهار کنند. اما آیا این سیاست‌ها واقعاً موفق بوده‌اند؟
۲. چگونه سختگیری‌های قانونی به رشد بازار سیاه کمک می‌کند؟
۲.۱. افزایش معاملات غیررسمی و OTC
وقتی دسترسی قانونی به رمزارزها محدود شود، کاربران به بازارهای جایگزین مانند معاملات فردبه‌فرد (P2P) و صرافی‌های غیررسمی (OTC) روی می‌آورند. این معاملات خارج از چارچوب‌های نظارتی انجام شده و احتمال کلاهبرداری، پول‌شویی و تخلفات مالی افزایش می‌یابد.
۲.۲. ظهور پلتفرم‌های غیرمتمرکز و ناشناس
با سخت‌تر شدن قوانین برای صرافی‌های متمرکز، بسیاری از کاربران به صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) و ابزارهای دیفای (DeFi) روی آورده‌اند. این پلتفرم‌ها به کاربران اجازه می‌دهند بدون نیاز به احراز هویت (KYC) تراکنش‌های خود را انجام دهند، اما همین ویژگی‌ها، نظارت دولت‌ها را دشوارتر می‌کند.
۲.۳. خروج سرمایه و فرار مالیاتی
کشورهایی که با قوانین محدودکننده در برابر رمزارزها برخورد می‌کنند، شاهد فرار سرمایه به کشورهایی با قوانین دوستانه‌تر هستند. به‌عنوان مثال، سرمایه‌گذاران و شرکت‌های بلاکچینی از کشورهایی با قوانین سختگیرانه به مقاصدی مانند دبی، سوئیس، سنگاپور و السالوادور مهاجرت می‌کنند. این مسئله نه‌تنها باعث خروج سرمایه، بلکه منجر به کاهش فرصت‌های نوآوری در آن کشورها می‌شود.
۲.۴. گسترش استفاده از استیبل‌کوین‌ها و رمزارزهای محرمانه
یکی از پیامدهای اصلی این سیاست‌ها، افزایش استفاده از استیبل‌کوین‌ها و رمزارزهای حریم خصوصی (مانند Monero و Zcash) است. در حالی که دولت‌ها برای نظارت بر بیت‌کوین و اتریوم قوانین سختگیرانهای وضع کرده‌اند، کاربران به سراغ رمزارزهایی می‌روند که قابل‌ردیابی نیستند.
۳. مقایسه کشورها؛ سیاست‌های متفاوت، نتایج متفاوت
برای درک بهتر تأثیر سیاست‌های رمزارزی، iفین‌تک به بررسی چند نمونه می‌پردازد:
الگوی دوستانه (سوئیس، دبی، السالوادور)
این کشورها قوانین مشخص و شفافی برای صنعت رمزارز دارند.
سرمایه‌گذاری در فناوری بلاکچین و استارتاپ‌های مرتبط را تشویق می‌کنند.
باعث جذب کارآفرینان و شرکت‌های بلاکچینی شده‌اند.
سیاست‌های سختگیرانه (چین، هند، نیجریه)
ممنوعیت معاملات رمزارزی و فشار بر صرافی‌ها در این کشورها باعث رشد بازارهای زیرزمینی شده است.
بسیاری از شرکت‌های رمزارزی مجبور به مهاجرت یا تغییر مدل کسب‌وکار خود شده‌اند.
کاربران از راهکارهای جایگزین مانند معاملات P2P و استیبل‌کوین‌ها استفاده می‌کنند.
۴. آینده اکوسیستم رمزارزها؛ راه‌حل چیست؟
با توجه به پیامدهای منفی سیاست‌های سرکوب‌گرانه، iفین‌تک پیشنهاد می‌کند که دولت‌ها به جای ممنوعیت کامل، مسیر قانون‌گذاری صحیح را در پیش بگیرند. راهکارهایی که می‌تواند به کنترل بهتر بازار کمک کند، شامل موارد زیر است:
ایجاد چارچوب‌های قانونی شفاف و منصفانه
اجازه به فعالیت صرافی‌های دارای مجوز و نظارت بر آنها
توسعه فناوری‌های نظارتی برای جلوگیری از تخلفات مالی
آموزش و فرهنگ‌سازی درباره استفاده صحیح از رمزارزها
اگر این اقدامات به‌درستی انجام شود، نه‌تنها از رشد بازارهای زیرزمینی و غیرقانونی جلوگیری خواهد شد، بلکه این صنعت می‌تواند به یک ابزار اقتصادی مفید برای کشورها تبدیل شود.
بی‌مهری به اکوسیستم رمزارزها، نتیجه‌ای جز رشد بازارهای زیرزمینی نداشته است. در حالی که برخی کشورها با حمایت از این فناوری، اقتصاد خود را تقویت کرده‌اند، برخی دیگر با سیاست‌های سرکوب‌گرانه تنها باعث افزایش فعالیت‌های غیررسمی، خروج سرمایه و رشد جرایم مالی شده‌اند.
iفین‌تک به رصد این تحولات ادامه خواهد داد و آخرین اخبار و تحلیل‌ها را در i-fintech.ir منتشر خواهد کرد.
نویسنده
اصغر لاله دشتی
با بیش از 30 سال سابقه در حوزه خبرنگاری و عکاسی خبری، مدیریت این وب‌سایت را بر عهده دارد. او با تکیه بر تجربه ارزشمند خود در دنیای رسانه، این بستر آنلاین را راه‌اندازی کرده تا بتواند اخبار را با کیفیت بالا، سرعت و دقت به مخاطبان ارائه کند.
ثبت دیدگاه