iفین تک (ای فین تک - آی فین تک)

در حالی که شرکت‌های بزرگ بین‌المللی به دنبال توسعه بازار، بهینه‌سازی زنجیره تأمین و افزایش قدرت رقابتی خود هستند، تغییرات جدید در سیاست‌های تجاری جهانی از جمله افزایش تعرفه‌ها، مانعی جدی در مسیر آن‌ها ایجاد کرده است. به گزارش iفین‌تک، در ماه‌های اخیر، موج جدیدی از تعرفه‌های وارداتی و صادراتی توسط ایالات متحده، چین، اتحادیه اروپا و برخی دیگر از اقتصادهای بزرگ به اجرا درآمده که پیامدهای گسترده‌ای بر روند ادغام و تملیک (M&A) جهانی داشته است.

افزایش ریسک‌های ژئوپلیتیکی و مقرراتی

یکی از تأثیرات مستقیم تعرفه‌های جدید، افزایش ریسک‌های ژئوپلیتیکی و عدم قطعیت‌های قانونی در فرآیندهای M&A است. شرکت‌هایی که پیش‌تر می‌توانستند با خیال راحت بازارهای جدیدی را از طریق خرید یا ادغام هدف‌گذاری کنند، اکنون با پیچیدگی‌های ناشی از موانع تجاری مواجه‌اند. به عنوان مثال، شرکت‌های آسیایی که قصد ورود به بازار آمریکای شمالی از طریق خرید شرکت‌های محلی داشتند، با خطر تحمیل تعرفه‌های سنگین و حتی ممانعت از تملک مواجه شده‌اند.

تحلیل iفین‌تک نشان می‌دهد که دولت‌ها با ابزار تعرفه، نه‌تنها به دنبال تنظیم تجارت بین‌المللی هستند، بلکه آن را به ابزاری برای کنترل مالکیت سرمایه‌گذاری خارجی تبدیل کرده‌اند.

کاهش جذابیت سرمایه‌گذاری‌های برون‌مرزی

تعرفه‌های بالا و سیاست‌های حمایت‌گرایانه موجب کاهش جذابیت سرمایه‌گذاری در کشورهای هدف شده‌اند. به طور خاص، شرکت‌های چندملیتی اکنون به جای خرید شرکت‌های خارجی، بیشتر به دنبال توسعه داخلی یا شراکت‌های استراتژیک محلی هستند.

بر اساس گزارش اخیر بانک جهانی، میزان سرمایه‌گذاری‌های فرامرزی مرتبط با M&A در سه‌ماهه پایانی سال ۲۰۲۴، نسبت به مدت مشابه سال قبل، کاهش ۱۸ درصدی را تجربه کرده است. این روند نزولی با سیاست‌های جدید تجاری ارتباط مستقیم دارد.

تغییر رویکرد به ساختار معاملات M&A

در گذشته، ادغام‌ها و تملیک‌ها بیشتر با هدف تسلط بر بازار، افزایش ظرفیت تولید یا دسترسی به فناوری انجام می‌شدند؛ اما اکنون شرکت‌ها مجبورند هنگام طراحی ساختار معاملات، ریسک‌های تعرفه‌ای و مالیاتی را نیز در نظر بگیرند. این موضوع سبب افزایش هزینه‌های حقوقی، بررسی‌های نظارتی و زمان‌بندی پیچیده‌تر فرآیندهای M&A شده است.

همچنین برخی شرکت‌ها به جای ادغام کامل، به سمت مدل‌های سبک‌تر همکاری، مانند جوینت ونچر یا شراکت‌های موقت گرایش پیدا کرده‌اند تا از ریسک‌های تعرفه‌ای فرار کنند.

مثال‌هایی از تأثیر تعرفه بر معاملات M&A

یکی از نمونه‌های بارز این تأثیر، توقف موقت برنامه تملک یک شرکت آمریکایی در حوزه خودروهای الکتریکی توسط یک هلدینگ بزرگ آسیایی بود؛ چرا که دولت ایالات متحده تعرفه‌های جدیدی بر واردات باتری و فناوری‌های مرتبط وضع کرده بود. در نتیجه، طرف خریدار از نگرانی بابت بازگشت سرمایه، از معامله انصراف داد.

در نمونه‌ای دیگر، یک شرکت اروپایی فعال در حوزه کشاورزی تصمیم به خرید یک مجموعه آمریکایی گرفت؛ اما اعمال تعرفه‌های سنگین بر صادرات نهاده‌های کشاورزی اروپا به آمریکا باعث شد تا برآوردهای اقتصادی پروژه دستخوش تغییرات جدی شود و معامله با شکست مواجه شود.

پیش‌بینی آینده M&A در شرایط تعرفه‌ای

به تحلیل iفین‌تک، آینده بازار ادغام و تملیک در سطح جهانی به شدت وابسته به سیاست‌های اقتصادی دولت‌ها خواهد بود. اگر روند فعلی تعرفه‌گذاری و حمایت‌گرایی ادامه یابد، انتظار می‌رود شرکت‌ها به سمت استراتژی‌های محافظه‌کارانه‌تر حرکت کنند. به جای تمرکز بر رشد سریع از طریق تملک، تمرکز بر افزایش بهره‌وری داخلی، سرمایه‌گذاری در نوآوری و ورود مرحله‌ای به بازارهای جدید جایگزین شود.

با این حال، برخی اقتصاددانان معتقدند که این تغییرات در نهایت می‌توانند به تثبیت بلندمدت بازار منجر شوند؛ چرا که تنها شرکت‌هایی با برنامه‌ریزی دقیق، تحلیل‌های دقیق ریسک و قدرت مالی کافی قادر خواهند بود در این فضا به‌درستی حرکت کنند.

تعرفه‌های تجاری، اکنون دیگر تنها ابزار مالیاتی نیستند؛ بلکه به عامل کلیدی در تصمیم‌گیری‌های راهبردی شرکت‌های بین‌المللی بدل شده‌اند. در حوزه ادغام و تملیک نیز این موضوع تأثیرات عمیق و چندلایه‌ای بر جای گذاشته است. به گزارش iفین‌تک، شرکت‌ها ناچارند علاوه بر تحلیل اقتصادی، ریسک‌های ژئوپلیتیکی، مقرراتی و تعرفه‌ای را نیز به‌طور فزاینده‌ای در تصمیم‌گیری‌های کلان خود دخیل کنند. این رویکرد جدید، نه‌تنها الگوی معاملات M&A را تغییر داده بلکه می‌تواند آینده این صنعت را نیز بازتعریف کند.