iفین تک (ای فین تک - آی فین تک)

تحول دیجیتال با محوریت هوش مصنوعی

در دهه گذشته، صنعت بانکداری جهانی با سرعتی فزاینده به سمت دیجیتالی شدن حرکت کرده است. در این مسیر، هوش مصنوعی (AI) به عنوان یکی از تأثیرگذارترین فناوری‌ها، نقش مهمی در بهبود فرآیندها، کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری ایفا کرده است. با این حال، همان‌طور که تحلیل iفین‌تک نشان می‌دهد، یکی از مهم‌ترین پیامدهای این تحول، تأثیر مستقیم بر اشتغال در بانک‌هاست؛ به‌ویژه در زمینه مشاغل تکراری و مبتنی بر داده.

تغییر الگوی اشتغال در بانک‌ها

بر اساس گزارش اخیر منتشر شده توسط مؤسسه مک‌کینزی و تحلیل‌های انجام شده توسط بلومبرگ و فوربس، بسیاری از بانک‌های بزرگ جهانی در حال بازنگری ساختار سازمانی خود هستند. مشاغلی که به تعامل انسانی کمتر و تحلیل داده‌های ساده متکی بوده‌اند، بیش از سایرین در معرض حذف یا تغییر قرار دارند.

به طور خاص، نقش‌هایی مانند:

مسئولان ورود داده‌ها (Data Entry)

پشتیبانی مشتری (Customer Support)

تحلیل‌گران مالی سطح پایه

کارمندان شعب بانکی سنتی

در حال حاضر توسط الگوریتم‌های پیشرفته جایگزین می‌شوند.

بانک‌های پیشرو و استفاده از AI

بانک‌هایی مانند JPMorgan Chase، HSBC و BNP Paribas با سرمایه‌گذاری سنگین در زیرساخت‌های هوش مصنوعی، به‌طور فعال فرآیندهایی نظیر تحلیل ریسک، مقابله با تقلب، احراز هویت دیجیتال و پاسخگویی به مشتریان را خودکارسازی کرده‌اند. به عنوان مثال، JPMorgan از الگوریتمی استفاده می‌کند که می‌تواند در عرض چند ثانیه اسناد حقوقی پیچیده را تحلیل و خلاصه‌سازی کند؛ وظیفه‌ای که قبلاً نیازمند ساعت‌ها کار انسانی بود.

فواید افزایش بهره‌وری، چالش از بین رفتن مشاغل

هوش مصنوعی قطعاً مزایای قابل توجهی دارد. بانک‌ها می‌توانند با استفاده از این فناوری:

هزینه‌های عملیاتی را کاهش دهند

دقت پردازش‌ها را بالا ببرند

سرعت پاسخگویی به مشتریان را افزایش دهند

ریسک‌های بانکی را بهتر تحلیل کنند

اما این پیشرفت‌ها همراه با نگرانی‌های اجتماعی گسترده‌ای هستند. تحلیل‌گران بر این باورند که در صورت نبود سیاست‌های حمایتی، این تحول می‌تواند موجب از دست رفتن هزاران شغل در سراسر جهان شود.

جایگزینی یا تغییر ماهیت شغل؟

طبق تحلیل کارشناسان iفین‌تک، بسیاری از مشاغل حذف نمی‌شوند بلکه ماهِیت آن‌ها تغییر می‌کند. به بیان دیگر، بانک‌ها در حال حرکت به سمت ساختارهایی هستند که کارکنان بیشتر نقش ناظر و تحلیل‌گر الگوریتم‌ها را ایفا می‌کنند تا مجری فرآیندها.

این تغییر نیازمند ارتقای مهارت‌های دیجیتال در بین کارکنان بانکی است. بانک‌ها نیز برنامه‌های بازآموزی و آموزش مجدد را در دستور کار قرار داده‌اند تا کارکنان فعلی را با فناوری‌های جدید همسو کنند.

نگاه رگولاتورها و چالش‌های اخلاقی

نهادهای قانون‌گذار مالی نیز به موضوع ورود کرده‌اند. سازمان‌هایی مانند FCA بریتانیا و بانک مرکزی اروپا به بررسی تأثیر هوش مصنوعی بر اشتغال و همچنین جوانب اخلاقی آن پرداخته‌اند. نگرانی‌ها شامل تبعیض الگوریتمی، شفافیت تصمیم‌گیری‌های خودکار و حقوق کارکنان در دوران تحول دیجیتال است.

چشم‌انداز آینده: تعامل انسان و ماشین

اگرچه هوش مصنوعی ممکن است برخی از مشاغل را حذف کند، اما فرصت‌هایی نیز ایجاد می‌کند. حوزه‌هایی مانند تحلیل پیشرفته داده، طراحی الگوریتم‌های بانکی، امنیت سایبری و توسعه زیرساخت‌های دیجیتال، به شدت به نیروی انسانی متخصص نیاز دارند.

در واقع، بانک‌های موفق آن‌هایی خواهند بود که بتوانند تعادل میان بهره‌گیری از هوش مصنوعی و حفظ ارزش نیروی انسانی را حفظ کنند.

جمع‌بندی نهایی

به گزارش iفین‌تک، استفاده روزافزون از هوش مصنوعی در بانکداری جهانی، نقطه عطفی در تحول شغلی این صنعت محسوب می‌شود. اگرچه فناوری فرصت‌هایی برای کارآمدسازی فرآیندها ایجاد کرده، اما بدون سیاست‌های حمایتی، آموزش مداوم و نظارت دقیق، می‌تواند منجر به چالش‌های اجتماعی و انسانی جدی شود. آینده بانکداری نیازمند همزیستی هوشمندانه بین انسان و فناوری است.