iفین تک (ای فین تک - آی فین تک)

شتاب سرمایه‌گذاری خطرپذیر در آفریقا

در سال‌های اخیر، قاره آفریقا به یکی از جذاب‌ترین مقاصد برای سرمایه‌گذاری‌های فین‌تکی تبدیل شده است. به گزارش iفین‌تک، آخرین آمارها نشان می‌دهند که سرمایه‌گذاری خطرپذیر در حوزه فناوری مالی (فین‌تک) در آفریقا به‌ویژه در بخش پرداخت‌های موبایلی به شدت رشد کرده است. این رشد، بازتابی از نیاز بازار به خدمات مالی نوآورانه و هم‌چنین پتانسیل بالای فناوری‌های موبایلی در این قاره است.

داده‌های آماری و روند صعودی

بر اساس گزارش منتشرشده توسط شرکت تحقیقاتی Briter Bridges، در سال ۲۰۲۴ بیش از ۲.۷ میلیارد دلار سرمایه خطرپذیر به فین‌تک‌های آفریقایی تزریق شده که حدود ۶۰ درصد آن در حوزه پرداخت‌های موبایلی متمرکز بوده است. نیجریه با سهمی بیش از ۳۰٪ از این سرمایه‌گذاری‌ها، در صدر فهرست کشورهایی قرار دارد که بیشترین توجه سرمایه‌گذاران بین‌المللی را به خود جلب کرده‌اند.

در این میان، کنیا با سابقه موفق M-Pesa و آفریقای جنوبی با ساختار قوی بانکی و دیجیتال نیز نقش مهمی در جذب سرمایه داشته‌اند. تحلیل آی فین‌تک نشان می‌دهد که روند سرمایه‌گذاری در این کشورها از مدل‌های سنتی به سمت فین‌تک‌هایی با تمرکز بر زیرساخت‌های پرداخت، BNPL (خرید اکنون پرداخت بعد)، کیف پول دیجیتال و پلتفرم‌های بانکداری باز حرکت کرده است.

چرا پرداخت موبایلی در آفریقا اهمیت دارد؟

یکی از دلایل اصلی تمرکز سرمایه‌ها بر پرداخت موبایلی، دسترسی پایین مردم به خدمات بانکی سنتی در آفریقا است. طبق آمار بانک جهانی، نزدیک به ۴۵٪ از مردم آفریقا حساب بانکی رسمی ندارند، در حالی که بیش از ۷۵٪ از جمعیت این قاره به تلفن همراه دسترسی دارند.

این فاصله دیجیتالی فرصتی را برای استارت‌آپ‌های فین‌تک فراهم کرده تا خدمات مالی را از طریق موبایل برای میلیون‌ها نفر در دسترس قرار دهند. چنین راهکارهایی نه‌تنها در زمینه انتقال پول، بلکه در پرداخت قبوض، دریافت وام‌های خرد، پس‌انداز دیجیتال و حتی بیمه نیز توسعه یافته‌اند.

نقش سرمایه‌گذاران جهانی و منطقه‌ای

سرمایه‌گذاران خطرپذیر بین‌المللی مانند Sequoia Capital، Tiger Global، SoftBank و Andreessen Horowitz به طور مستقیم در تأمین مالی فین‌تک‌های آفریقایی مشارکت کرده‌اند. در کنار آنها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری منطقه‌ای مانند Partech Africa و EchoVC نیز به دنبال جذب استارت‌آپ‌های محلی با پتانسیل رشد بالا هستند.

نکته قابل توجه در تحلیل ای فین‌تک این است که بسیاری از این سرمایه‌گذاری‌ها علاوه بر منابع مالی، خدمات پشتیبانی فنی، مشاوره‌های استراتژیک و دسترسی به بازارهای بین‌المللی را نیز برای استارت‌آپ‌ها به همراه دارند.

چالش‌ها و ریسک‌ها در کنار فرصت‌ها

با وجود رشد چشمگیر، بازار فین‌تک آفریقا با چالش‌هایی همچون ناپایداری اقتصادی، مشکلات قانونی، زیرساخت‌های دیجیتال ضعیف در برخی مناطق و کمبود تخصص فنی نیز روبه‌روست.

همچنین، پیچیدگی مقررات و اختلاف‌های نظارتی بین کشورهای مختلف آفریقایی گاه باعث کندی رشد و توسعه استارت‌آپ‌ها می‌شود. با این حال، تمایل دولت‌ها به ایجاد چارچوب‌های حمایتی و تسهیل ورود فناوری‌های مالی به بازار، نشانه‌ای از حرکت به سمت بلوغ بیشتر این صنعت است.

تأثیر فین‌تک بر توسعه اقتصادی منطقه

به گفته تحلیل‌گران اقتصادی، رشد صنعت فین‌تک در آفریقا می‌تواند محرک مهمی برای توسعه فراگیر اقتصادی در این قاره باشد. خدمات فین‌تک توانسته‌اند:

دسترسی اقشار کم‌درآمد به خدمات مالی را افزایش دهند

نرخ نفوذ بیمه و پس‌انداز را بالا ببرند

فرصت‌های شغلی مستقیم و غیرمستقیم برای هزاران نفر ایجاد کنند

تعاملات تجاری بین‌المللی را تسهیل نمایند

تحلیل آی فین‌تک نشان می‌دهد که با ادامه این روند، فین‌تک می‌تواند به یکی از بخش‌های حیاتی اقتصاد دیجیتال آفریقا تبدیل شود.

چشم‌انداز آینده: چه چیزی در انتظار فین‌تک آفریقاست؟

آینده فین‌تک آفریقا به فاکتورهایی همچون پایداری سرمایه‌گذاری‌ها، هماهنگی بیشتر سیاست‌گذاران منطقه‌ای، افزایش نوآوری‌های فناورانه و گسترش زیرساخت‌های ارتباطی وابسته است.

پیش‌بینی می‌شود که در سال‌های آتی، حوزه‌هایی مانند Decentralized Finance (DeFi)، پرداخت‌های فرا مرزی، مدیریت مالی شخصی و وام‌دهی هوشمند نیز سهم قابل توجهی از بازار را به خود اختصاص دهند.

افزایش سرمایه‌گذاری خطرپذیر در فین‌تک آفریقا به‌ویژه در بخش پرداخت موبایلی، نشان‌دهنده تحول عمیق در ساختار مالی قاره است. این موج جدید سرمایه‌گذاری می‌تواند نقش بزرگی در کاهش شکاف مالی، رشد اقتصادی و دیجیتالی شدن خدمات در آفریقا ایفا کند. به گزارش iفین‌تک، این روند نه تنها ادامه‌دار خواهد بود، بلکه بستری مناسب برای نوآوری‌های بزرگ و آینده‌ساز فراهم خواهد آورد.