صنعت فین‌تک، که به‌عنوان یکی از پویاترین حوزه‌های فناوری در دهه اخیر شناخته می‌شود، در سال ۲۰۲۵ شاهد پدیده‌ای متضاد اما معنادار بوده است: کاهش تعداد معاملات سرمایه‌گذاری، در کنار افزایش چشمگیر حجم کل سرمایه‌گذاری‌ها. این تحول می‌تواند نشان‌دهنده بلوغ تدریجی این بازار و تغییر در نگاه سرمایه‌گذاران به استارتاپ‌های فین‌تک باشد.
تحلیل آماری: کاهش معاملات، رشد سرمایه‌گذاری
بر اساس داده‌های منتشرشده از سوی CB Insights و PitchBook، تعداد معاملات انجام‌شده در بخش فین‌تک در سه‌ماهه نخست ۲۰۲۵ نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود ۲۰٪ کاهش یافته است. اما در همین بازه، مجموع ارزش سرمایه‌گذاری‌ها بیش از ۱۵٪ افزایش داشته است.
تحلیل آی‌فین‌تک از این داده‌ها نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران به‌جای توزیع منابع مالی بین استارتاپ‌های کوچک و نوپا، به دنبال سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌های با مدل تجاری پایدار، مشتریان وفادار و درآمدهای تکرارشونده هستند.
تغییر استراتژی سرمایه‌گذاران
در سال‌های گذشته، رویکرد «سرمایه‌گذاری پُرتعداد در مراحل اولیه» رایج بود. اما اکنون، سرمایه‌گذاران ریسک‌گریزتر شده‌اند و به دنبال کاهش احتمال شکست سرمایه‌گذاری‌ها هستند.
عواملی که در این تغییر نقش دارند شامل:
نوسانات اقتصاد جهانی و نرخ بهره بالا؛
شکست برخی یونیکورن‌های فین‌تک در IPOها یا پس از ادغام؛
افزایش حساسیت نسبت به مسیر سودآوری استارتاپ‌ها؛
تمایل به سرمایه‌گذاری در فین‌تک‌هایی که توانایی مقیاس‌پذیری واقعی دارند.
به گفته تحلیلگران iفین‌تک، این روند در بلندمدت می‌تواند منجر به خروج تدریجی بازیگران ضعیف‌تر و تقویت بازیگران بزرگ‌تر شود.
بخش‌هایی که بیشترین سرمایه را جذب کرده‌اند
بر اساس داده‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها عمدتاً در بخش‌های زیر متمرکز بوده‌اند:
پرداخت‌های دیجیتال (Digital Payments): همچنان جذاب‌ترین حوزه با توجه به گسترش تجارت الکترونیکی و خدمات مالی موبایلی.
بیمه‌تک (InsurTech): به‌ویژه در اروپا و آسیا، با تمرکز بر بیمه‌های تعبیه‌شده.
وام‌دهی دیجیتال (Lending): به‌خصوص پلتفرم‌هایی با استفاده از هوش مصنوعی در ارزیابی اعتباری.
فین‌تک تعبیه‌شده (Embedded Fintech): که با رشد اکوسیستم‌های B2B و B2C رشد قابل‌توجهی داشته است.
این تمرکز نشان می‌دهد که بازار در حال حرکت به سمت حوزه‌هایی است که درآمد پایدارتر، تقاضای مستمر و کاربرد گسترده‌تری دارند.
پیامدهای اکوسیستمی برای استارتاپ‌ها
این تغییر رفتار سرمایه‌گذاران، برای بنیان‌گذاران استارتاپ‌های فین‌تک چند پیامد مهم دارد:
کاهش دسترسی به سرمایه برای مراحل اولیه: استارتاپ‌های تازه‌کار ممکن است برای جذب سرمایه اولیه با دشواری بیشتری مواجه شوند.
افزایش فشار برای سودآوری سریع‌تر: دیگر نمی‌توان صرفاً با ایده نوآورانه جذب سرمایه کرد؛ بلکه مسیر درآمدی، مدل تجاری قابل دفاع و مزیت رقابتی کلید موفقیت هستند.
تمایل بیشتر به ادغام و همکاری: شرکت‌های کوچک‌تر برای بقا ممکن است وارد مشارکت با فین‌تک‌های بزرگ‌تر یا بانک‌ها شوند.
به گزارش آی‌فین‌تک، این پیامدها ممکن است چشم‌انداز رقابت در بازار را به نفع بازیگران باسابقه تغییر دهد.
تأثیر منطقه‌ای این روند
نکته جالب دیگر در تحلیل‌ها، تفاوت روندها بین مناطق مختلف دنیاست:
آمریکای شمالی: شاهد بیشترین کاهش در تعداد معاملات اما افزایش متوسط در ارزش سرمایه‌گذاری.
اروپا: تمرکز بر استارتاپ‌های فین‌تک سبز (Green Fintech) و پایدار.
آسیا: رشد چشمگیر در فین‌تک‌های پرداخت و بیمه، به‌ویژه در هند، اندونزی و چین.
آمریکای لاتین: برخلاف دیگر مناطق، همچنان شاهد تعداد بالایی از معاملات کوچک، با تمرکز بر خدمات مالی برای افراد بدون حساب بانکی (Unbanked).
این تنوع منطقه‌ای، اهمیت بومی‌سازی مدل‌های فین‌تک و رویکردهای جذب سرمایه را بیش از پیش برجسته می‌کند.
تحلیل آی‌فین‌تک نشان می‌دهد که افزایش سرمایه‌گذاری علی‌رغم کاهش معاملات، نشانه‌ای از بلوغ بازار فین‌تک است. سرمایه‌گذاران اکنون به دنبال اثربخشی بلندمدت، پایداری مدل تجاری و قابلیت رشد هستند. در این شرایط، استارتاپ‌هایی که می‌توانند با شفافیت، نوآوری و تمرکز بر ارزش واقعی برای کاربر عمل کنند، در موقعیت مناسب‌تری برای جذب سرمایه قرار خواهند داشت.
برای فعالان فین‌تک، سال ۲۰۲۵ نه‌تنها سال فرصت‌ها بلکه سال آزمون‌های واقعی برای اثبات ارزش کسب‌وکار است.
نویسنده
اصغر لاله دشتی
با بیش از 30 سال سابقه در حوزه خبرنگاری و عکاسی خبری، مدیریت این وب‌سایت را بر عهده دارد. او با تکیه بر تجربه ارزشمند خود در دنیای رسانه، این بستر آنلاین را راه‌اندازی کرده تا بتواند اخبار را با کیفیت بالا، سرعت و دقت به مخاطبان ارائه کند.
ثبت دیدگاه