iفین تک (ای فین تک - آی فین تک)

در دنیای امروز، هوش مصنوعی تنها یک فناوری پیشرفته نیست؛ بلکه به یک میدان رقابتی استراتژیک میان دولت‌ها و شرکت‌های بزرگ جهان تبدیل شده است. به تحلیل iفین‌تک، چین که سال‌ها در حوزه‌های تکنولوژی در پی کاهش فاصله با غرب بود، اکنون در حوزه AI به‌طور جدی وارد بازی شده و رقابتش با آمریکا روزبه‌روز شدیدتر می‌شود. این رقابت نه‌تنها در سطح نوآوری بلکه در حوزه زیرساخت‌ها، قوانین، امنیت سایبری و تسلط ژئوپلیتیکی گسترش یافته است.

سرمایه‌گذاری‌های عظیم چین در هوش مصنوعی

چین از سال ۲۰۱۷ با اعلام برنامه ملی توسعه هوش مصنوعی، هدف‌گذاری کرد تا تا سال ۲۰۳۰ به رهبر جهان در AI تبدیل شود. این کشور تاکنون میلیاردها دلار از بودجه عمومی و خصوصی را به این بخش اختصاص داده است. مراکز تحقیقاتی مانند BAAI (آکادمی هوش مصنوعی پکن) و شرکت‌هایی مانند Baidu، Tencent و Alibaba، با پروژه‌های بزرگی همچون مدل‌های زبانی بومی و سامانه‌های بینایی ماشین، در مسیر رقابت با OpenAI، Google DeepMind و سایر رقبای غربی قرار گرفته‌اند.

رشد سریع مدل‌های بومی و متن‌باز

چین نه‌تنها در حال ساخت مدل‌های زبانی بومی نظیر ERNIE (توسعه‌یافته توسط Baidu) است، بلکه از مزیت متن‌باز نیز بهره می‌برد. برخلاف محدودیت‌های غرب در انتشار کامل برخی مدل‌های پیشرفته، شرکت‌های چینی به‌سرعت مدل‌هایی را با دسترسی باز و حمایت از توسعه‌دهندگان داخلی منتشر می‌کنند.

همچنین شرکت‌های نوظهوری در چین، به‌ویژه در حوزه پردازش زبان طبیعی و هوش مصنوعی تصویری، توانسته‌اند الگوریتم‌هایی رقابتی با GPT و DALL-E ارائه دهند. این روند، چین را از یک مصرف‌کننده فناوری به تولیدکننده و صادرکننده آن تبدیل کرده است.

زیرساخت‌های سخت‌افزاری؛ نقطه ضعف و مزیت چین

یکی از چالش‌های کلیدی چین در مسیر رقابت، محدودیت در دسترسی به تراشه‌های پیشرفته نظیر GPUهای ساخت انویدیا و AMD است. به‌دلیل تحریم‌های آمریکا، صادرات تراشه‌های پیشرفته به چین با محدودیت مواجه شده است. با این حال، چین با سرعت در حال توسعه تراشه‌های بومی خود از جمله محصولات شرکت‌هایی چون Huawei، Biren و Cambricon است.

هم‌زمان، دولت چین در حال تقویت ظرفیت مراکز داده و شبکه‌های فیبرنوری است تا بستری مناسب برای پردازش و آموزش مدل‌های بزرگ زبانی فراهم کند.

نقش دولت‌ها در شتاب رقابت

برخلاف آمریکا که بیشتر روی بخش خصوصی تکیه دارد، چین استراتژی هدایت متمرکز دولتی را انتخاب کرده است. این موضوع باعث شده مسیر توسعه پروژه‌ها در چین سریع‌تر و هماهنگ‌تر باشد. به گفته تحلیل‌گران، مدل حکمرانی چین در حوزه هوش مصنوعی می‌تواند در کوتاه‌مدت مزیتی برای این کشور محسوب شود، هرچند نگرانی‌هایی درباره شفافیت و حقوق داده‌ها در آن وجود دارد.

در سوی مقابل، ایالات متحده نیز با تصویب بودجه‌های فدرال، تنظیم قوانین جدید و همکاری میان نهادهای دفاعی و دانشگاهی، قصد دارد برتری خود را حفظ کند. پروژه‌هایی نظیر Frontier Model Forum، با هدف تدوین استانداردهای جهانی برای توسعه ایمن AI شکل گرفته‌اند.

پیامدهای جهانی رقابت چین و آمریکا

افزایش تنش بین این دو کشور در حوزه هوش مصنوعی می‌تواند ساختار اینترنت، حریم خصوصی، و حتی امنیت بین‌المللی را تحت تأثیر قرار دهد. برخی تحلیل‌گران معتقدند ممکن است دنیا به‌سمت دو قطبی شدن در توسعه فناوری برود: یک اکوسیستم غربی به رهبری آمریکا و اتحادیه اروپا، و اکوسیستمی شرقی با محوریت چین.

همچنین این رقابت بر شرکت‌های فناوری جهانی تأثیر گذاشته است. بسیاری از استارتاپ‌ها و شرکت‌های فین‌تک اکنون مجبور به انتخاب بازار هدف، نوع همکاری، و استراتژی امنیت داده‌ای خود براساس این رقابت‌ها هستند.

نقش فین‌تک‌ها در میدان هوش مصنوعی

با گسترش کاربردهای AI در فین‌تک، از جمله در اعتبارسنجی، کشف تقلب، خدمات مشتری و مدیریت ریسک، این رقابت جهانی ابعاد جدیدی پیدا می‌کند. به گزارش iفین‌تک، چین و آمریکا اکنون در حوزه فین‌تک مبتنی بر هوش مصنوعی نیز رقابت تنگاتنگی دارند. چین با بیش از ۲۵۰۰ استارتاپ فین‌تک فعال در این حوزه و سرمایه‌گذاری دولتی، به سرعت در حال کسب سهم بیشتر از بازار جهانی است.

آینده چگونه خواهد بود؟

کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند تا سال ۲۰۲۷، سهم چین از بازار جهانی هوش مصنوعی به بیش از ۳۰ درصد برسد. آمریکا همچنان پیشتاز خواهد بود، اما فاصله کاهش می‌یابد. در این رقابت، عواملی همچون قدرت پردازشی، نوآوری الگوریتمی، اکوسیستم باز و قوانین بین‌المللی نقش تعیین‌کننده‌ای خواهند داشت.

تحلیل iفین‌تک نشان می‌دهد که رقابت میان چین و آمریکا در حوزه هوش مصنوعی، فراتر از تکنولوژی و در سطح رقابت ژئوپلیتیکی قرار گرفته است. فین‌تک‌ها، کسب‌وکارها و حتی دولت‌ها باید راهبردهای خود را براساس تغییرات سریع در این میدان بازطراحی کنند؛ زیرا آینده فناوری، اقتصاد و حتی سیاست جهانی در گرو برنده این رقابت خواهد بود.