عرضه عمومی سهام (IPO) همواره یکی از مهم‌ترین مراحل در مسیر رشد و بلوغ شرکت‌های فین‌تک به شمار می‌رود. اما توقف برنامه عرضه سهام کلارنا، به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین استارتاپ‌های اروپایی، نشان‌دهنده تغییرات چشمگیر در چشم‌انداز سرمایه‌گذاری و فضای اعتماد سرمایه‌گذاران است. تحلیل iفین‌تک حاکی از آن است که این تصمیم کلارنا می‌تواند نشانه‌ای از بازگشت واقع‌گرایی به بازار فین‌تک و ارزیابی مجدد ریسک توسط سرمایه‌گذاران باشد.
چرا کلارنا برنامه IPO خود را متوقف کرد؟
کلارنا که طی سال‌های اخیر با رشد سریع در بازار خدمات BNPL (Buy Now Pay Later) توجه جهانی را جلب کرده بود، قصد داشت سهام خود را در بورس نزدک آمریکا عرضه کند. اما براساس گزارش منابع نزدیک به شرکت، هیئت‌مدیره تصمیم گرفته که این برنامه را به تعویق بیندازد؛ زیرا:
سرمایه‌گذاران نسبت به پایداری مدل درآمدی BNPL دچار تردید شده‌اند.
شرایط اقتصادی جهانی، از جمله افزایش نرخ بهره و کاهش قدرت خرید مصرف‌کنندگان، فضای سرمایه‌گذاری را نامطمئن کرده است.
فین‌تک‌ها در بازار ثانویه طی ماه‌های اخیر با کاهش ارزش‌گذاری مواجه شده‌اند، و این امر باعث شده تا کلارنا بخواهد از ورود به بازار در چنین شرایطی خودداری کند.
کاهش ارزش‌گذاری کلارنا؛ عاملی بازدارنده
در سال ۲۰۲۱، ارزش‌گذاری کلارنا به بیش از ۴۵ میلیارد دلار رسیده بود. اما طی سال ۲۰۲3 این رقم به حدود ۶.۷ میلیارد دلار کاهش یافت؛ افتی بیش از ۸۵ درصد. چنین کاهش شدیدی زنگ خطری برای سرمایه‌گذاران و خود شرکت بود. به گفته تحلیلگران، کلارنا نمی‌خواست در شرایطی وارد بازار شود که ناچار باشد با ارزش‌گذاری پایین‌تر، سرمایه جذب کند؛ چرا که این امر می‌توانست تأثیر منفی بلندمدتی بر برند و اعتماد بازار داشته باشد.
واکنش بازار و سایر فین‌تک‌ها
این توقف در برنامه IPO باعث نگرانی سایر بازیگران حوزه BNPL و فین‌تک شده است. شرکت‌هایی نظیر Affirm و Afterpay نیز با فشارهای مشابهی از سوی سرمایه‌گذاران مواجه‌اند. تحلیل آی فین‌تک نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران اکنون بیش از قبل خواستار شفافیت در مدل کسب‌وکار، مسیر سودآوری و کاهش ریسک اعتباری هستند؛ مواردی که معمولاً در مدل‌های رشد سریع فین‌تک کمتر مورد توجه قرار می‌گیرند.
بررسی مدل کسب‌وکار کلارنا
کلارنا یکی از پیشگامان سرویس‌های BNPL است که به کاربران اجازه می‌دهد بدون بهره، خرید کنند و در چند قسط پرداخت انجام دهند. این مدل طی دوران پاندمی رشد فوق‌العاده‌ای داشت. اما با پایان دوران کرونا و بازگشت تورم، چالش‌هایی پدید آمده‌اند:
نرخ نکول مشتریان بالا رفته است.
حاشیه سود به دلیل هزینه‌های مالی افزایش یافته کاهش یافته است.
رقابت شدید با بازیگران سنتی و جدید.
در چنین فضایی، آینده مدل BNPL با چالش‌هایی جدی روبروست؛ مگر آنکه این شرکت‌ها بتوانند از طریق مدل‌های داده‌محور، اعتبارسنجی را دقیق‌تر و ریسک را کنترل کنند.
پیامدها برای بازار IPO فین‌تک
توقف IPO کلارنا احتمالاً تأثیر دومینویی بر سایر استارتاپ‌های فین‌تک خواهد داشت. بسیاری از این شرکت‌ها به دنبال عرضه عمومی برای جذب سرمایه و تأمین مالی گسترش فعالیت‌ها بودند. اما حالا با تعویق کلارنا، ممکن است آن‌ها نیز مسیر بازنگری را انتخاب کنند.
همچنین این موضوع باعث افزایش فشار بر شرکت‌هایی خواهد شد که قبلاً IPO شده‌اند و اکنون باید عملکرد مالی خود را به‌طور شفاف و با سودآوری اثبات کنند.
آینده کلارنا؛ عقب‌نشینی یا بازآرایی؟
تحلیلگران معتقدند این تعویق می‌تواند فرصتی برای کلارنا باشد تا پیش از ورود به بازار، ساختار خود را بهبود بخشد. این شامل:
تقویت سودآوری در بازارهای اصلی.
ارتقاء فناوری برای مدیریت ریسک اعتباری.
تمرکز بر بازارهای باثبات‌تر با ریسک کمتر.
کلارنا اعلام کرده که برنامه IPO را به طور کامل لغو نکرده، بلکه در زمان مناسب و با شرایط بهینه، این مسیر را ادامه خواهد داد.
به گزارش iفین‌تک، توقف عرضه عمومی سهام کلارنا، نه فقط یک تصمیم تاکتیکی برای حفظ ارزش شرکت، بلکه نشانه‌ای مهم از تغییر رویکرد سرمایه‌گذاران نسبت به بازار فین‌تک است. در دورانی که بازارها به‌دنبال سودآوری پایدار و شفافیت بیشتر هستند، شرکت‌های فین‌تک باید مسیر بلوغ و اصلاح را با دقت بیشتری طی کنند.
نویسنده
اصغر لاله دشتی
با بیش از 30 سال سابقه در حوزه خبرنگاری و عکاسی خبری، مدیریت این وب‌سایت را بر عهده دارد. او با تکیه بر تجربه ارزشمند خود در دنیای رسانه، این بستر آنلاین را راه‌اندازی کرده تا بتواند اخبار را با کیفیت بالا، سرعت و دقت به مخاطبان ارائه کند.
ثبت دیدگاه