iفین تک (ای فین تک - آی فین تک)

تولد یک پارادایم جدید در بانکداری

بانکداری به‌عنوان سرویس (Banking-as-a-Service یا BaaS) به مدلی اشاره دارد که در آن شرکت‌های غیر بانکی، خدمات مالی مانند افتتاح حساب، صدور کارت، پرداخت، وام‌دهی و حتی مدیریت ثروت را از طریق APIها از ارائه‌دهندگان بانکی دریافت می‌کنند. به گزارش تحلیل آی فین‌تک، این مدل به یکی از اصلی‌ترین محرک‌های تحول دیجیتال در خدمات مالی تبدیل شده است و به‌طور ویژه مورد توجه استارتاپ‌ها قرار گرفته است.

افزایش تقاضا: چرا استارتاپ‌ها به BaaS روی آورده‌اند؟

استارتاپ‌ها همواره با چالش‌هایی مانند محدودیت منابع مالی، فشار زمانی برای توسعه محصول و رقابت بالا در بازار مواجه‌اند. خدمات BaaS به آن‌ها این امکان را می‌دهد که:

بدون نیاز به دریافت مجوزهای بانکی، خدمات مالی را ارائه دهند.

زمان توسعه و عرضه محصول را تا حد زیادی کاهش دهند.

از زیرساخت‌های مقیاس‌پذیر و امن استفاده کنند.

تمرکز خود را بر تجربه کاربری و مدل کسب‌وکار قرار دهند.

بر اساس گزارش ‌Accenture، بیش از ۵۰٪ استارتاپ‌های فین‌تک نوپا در سال ۲۰۲۴ از نوعی سرویس BaaS استفاده کرده‌اند و این رقم تا سال ۲۰۲۸ ممکن است به بیش از ۷۰٪ برسد.

نمونه‌هایی از موفقیت: از استارتاپ تا یونیکورن

خدمات BaaS به بسیاری از استارتاپ‌های معروف کمک کرده تا با سرعت بیشتری به بازار برسند. به‌عنوان مثال:

Revolut در مراحل اولیه خود از زیرساخت‌های BaaS برای ارائه کارت‌های پرداخت و مدیریت مالی استفاده کرد.

Chime، نئوبانک آمریکایی، بر پایه BaaS خدمات خود را بدون داشتن مجوز بانکی آغاز کرد.

RappiPay در آمریکای لاتین نیز با استفاده از سرویس‌های BaaS به بانکداری دیجیتال روی آورده است.

این الگوها نشان می‌دهند که BaaS می‌تواند راهی مطمئن و سریع برای ورود به بازار بانکداری دیجیتال باشد.

ساختار BaaS چگونه عمل می‌کند؟

مدل BaaS معمولاً سه لایه دارد:

1. ارائه‌دهنده خدمات بانکی (Banking Partner): معمولاً یک بانک دارای مجوز که زیرساخت قانونی و فنی را فراهم می‌کند.

2. پلتفرم BaaS: رابط فنی برای ارائه APIها و مدیریت درخواست‌های خدمات مالی.

3. استارتاپ یا مشتری نهایی: شرکت‌هایی که از APIها برای ساخت سرویس‌های خود استفاده می‌کنند.

در این مدل، وظایف پیچیده قانونی، نظارتی و زیرساختی بر عهده پلتفرم و بانک باقی می‌ماند، و استارتاپ می‌تواند سریع‌تر بر نوآوری تمرکز کند.

رشد جهانی بازار BaaS

تحلیل‌ها نشان می‌دهد که بازار جهانی BaaS از ۱۲.۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۳ به بیش از ۵۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۸ خواهد رسید. اروپا و آمریکای شمالی پیشگامان این رشد هستند، اما بازارهای نوظهور مانند هند، برزیل و کشورهای آفریقایی نیز با سرعت بالایی در حال پیوستن به این موج نوآوری هستند.

محرک‌های رشد BaaS در سال‌های آینده

به گزارش iفین‌تک، پنج عامل اصلی باعث رشد تقاضا برای BaaS در میان استارتاپ‌ها خواهند بود:

افزایش استارتاپ‌های نئوبانک و فین‌تک

نیاز به خدمات مالی در پلتفرم‌های غیربانکی (Embedded Finance)

افزایش استفاده از APIها و توسعه‌دهندگان باز

تمایل به کاهش هزینه‌های عملیاتی و نظارتی

افزایش رقابت و نیاز به ورود سریع‌تر به بازار

چالش‌ها و ملاحظات مهم

با وجود مزایای فراوان، استفاده از BaaS خالی از چالش نیست:

وابستگی به زیرساخت خارجی: ریسک فنی و تجاری برای استارتاپ‌هایی که کل خدمات خود را روی BaaS بنا کرده‌اند.

ملاحظات امنیتی و حفظ حریم خصوصی: انتقال داده‌های مالی حساس نیازمند استانداردهای بالای امنیتی است.

رگولاتوری: در برخی کشورها، نبود چارچوب قانونی مشخص مانع از توسعه BaaS شده است.

بنابراین، استارتاپ‌ها باید هنگام انتخاب پلتفرم BaaS، به سطح شفافیت، سابقه عملکرد و توان فنی آن توجه ویژه‌ای داشته باشند.

 آینده‌ای یکپارچه برای بانکداری و استارتاپ‌ها

تحلیل آی فین‌تک نشان می‌دهد که BaaS نه‌تنها ابزاری برای استارتاپ‌های فین‌تک، بلکه موتور محرکه‌ای برای دیجیتالی‌سازی صنعت بانکداری است. بانک‌هایی که خدمات خود را در قالب پلتفرم‌های BaaS عرضه می‌کنند، می‌توانند به بازیگرانی فعال در اکوسیستم دیجیتال تبدیل شوند، در حالی‌که استارتاپ‌ها بدون نیاز به ساخت بانک از صفر، می‌توانند نوآوری خود را سریع‌تر و گسترده‌تر ارائه دهند.

در چنین ساختاری، برندگان آینده آن‌هایی خواهند بود که همگرایی فناوری، خدمات مالی و تجربه کاربری را به شکلی خلاقانه ترکیب می‌کنند. برای پیگیری تحلیل‌های تخصصی بیشتر در حوزه BaaS، از پایگاه خبری i-fintech.ir بازدید کنید.