iفین تک (ای فین تک - آی فین تک)

تهدیدی نوین با چهره‌ای واقعی

در سال‌های اخیر، جعل عمیق (Deepfake) که ترکیبی از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین برای ایجاد تصاویر و ویدئوهای جعلی است، به ابزاری خطرناک برای فریب، دستکاری و کلاهبرداری تبدیل شده است. به گزارش iفین‌تک، این فناوری که روزی جنبه سرگرمی داشت، اکنون در خدمت مجرمان سایبری برای حمله به اشخاص، سازمان‌ها و زیرساخت‌های اقتصادی قرار گرفته است.

فناوری جعل عمیق چیست؟

جعل عمیق نوعی تکنولوژی مبتنی بر هوش مصنوعی است که با استفاده از شبکه‌های GAN (Generative Adversarial Networks) قادر است محتوایی تولید کند که از نظر بصری یا شنیداری، تفاوتی با واقعیت ندارد. نمونه‌هایی از این فناوری شامل:

ویدئوهایی که در آن چهره افراد جابه‌جا یا تقلید می‌شود.

صداهایی که به صورت مصنوعی اما بسیار شبیه به صدای واقعی فرد تولید می‌شوند.

چت‌بات‌هایی که با تقلید از سبک گفتاری و رفتاری افراد، به فریب کاربران می‌پردازند.

از شوخی تا تهدید مالی

در ابتدا کاربردهای سرگرم‌کننده یا هنری این فناوری مانند ویدیوهای طنز یا بازسازی چهره بازیگران در فیلم‌ها مورد توجه بود. اما به تدریج، جعل عمیق به ابزاری برای اجرای حملات مهندسی اجتماعی، کلاهبرداری بانکی، باج‌گیری و حتی تأثیرگذاری سیاسی تبدیل شد.

تحلیل iفین‌تک نشان می‌دهد که کلاهبرداران می‌توانند با ساخت ویدیو یا صدای جعلی مدیرعامل یک شرکت، کارکنان بخش مالی را فریب داده و پرداخت‌های بزرگ و اشتباه انجام دهند.

موارد واقعی از جعل عمیق و خسارات آن

در سال ۲۰۲۳، یک شرکت هنگ‌کنگی قربانی جعل صدای مدیرعامل خود شد و بیش از ۲۵ میلیون دلار پول به حساب جعلی واریز کرد.

در آمریکا، شبکه‌ای از مجرمان سایبری با استفاده از چهره و صدای جعلی سیاست‌مداران، تلاش کردند در انتخابات ایالتی اختلال ایجاد کنند.

در آفریقا، فین‌تک‌های محلی گزارش داده‌اند که مشتریان با استفاده از چت‌بات‌های جعلی در تلگرام و واتساپ قربانی سرقت اطلاعات بانکی شده‌اند.

دلایل افزایش نگران‌کننده این تهدیدات

1. دسترسی آسان به ابزارهای متن‌باز تولید محتوای جعلی مانند DeepFaceLab، ElevenLabs و HeyGen.

2. نبود آموزش کافی برای شناسایی محتوای جعلی در بین کاربران عادی.

3. ضعف در زیرساخت‌های تشخیص اصالت محتوا در بسیاری از سرویس‌های بانکی و دولتی.

4. افزایش استفاده از خدمات مجازی بدون تأیید هویت چند مرحله‌ای.

تأثیر جعل عمیق بر فین‌تک و خدمات مالی

تحلیل iفین‌تک حاکی از آن است که شرکت‌های فین‌تک به شدت در معرض حملات مبتنی بر جعل عمیق قرار دارند. دلایل این آسیب‌پذیری شامل:

اعتماد بالا به فرآیندهای دیجیتال بدون حضور فیزیکی کاربر.

استفاده گسترده از احراز هویت صوتی یا تصویری ساده.

حجم بالای تراکنش‌های خودکار که بررسی دستی در آن‌ها محدود است.

در نتیجه، استارت‌آپ‌ها و بانک‌های دیجیتال باید با استفاده از فناوری‌های ضدجعل، احراز هویت چندلایه و آموزش کاربران از خود محافظت کنند.

راهکارهای پیشنهادی برای مقابله با این تهدید

1. پیاده‌سازی الگوریتم‌های تشخیص جعل عمیق: استفاده از فناوری‌هایی مانند Microsoft Video Authenticator یا Sensity AI.

2. آموزش کاربران و کارکنان سازمان‌ها: ارتقاء سطح آگاهی درباره خطرات محتوای جعلی.

3. استفاده از بلاکچین برای احراز اصالت محتوا: ثبت اطلاعات ویدئو یا صوت روی زنجیره‌های تغییرناپذیر برای تأیید صحت.

4. قوانین و مقررات سخت‌گیرانه: کشورهای مختلف باید چارچوب‌های حقوقی مشخصی برای تولید و انتشار محتوای جعلی تعریف کنند.

چشم‌انداز آینده: آیا اعتماد دیجیتال به خطر افتاده است؟

با گسترش فناوری‌های مولد هوش مصنوعی، تمایز بین واقعیت و جعل هر روز دشوارتر می‌شود. اگر کاربران نتوانند به صحت محتوای دیداری و شنیداری اعتماد کنند، اعتماد عمومی به زیرساخت‌های دیجیتال، رسانه‌ها و حتی سیستم‌های مالی متزلزل خواهد شد.

به گفته کارشناسان، ما در آستانه دورانی هستیم که هر محتوای دیجیتال باید احراز اصالت شود؛ دقیقاً همان‌طور که در گذشته اسناد کاغذی مهر و امضا می‌شدند.

تحلیل iفین‌تک هشدار می‌دهد که بدون اقدام سریع و هماهنگ از سوی شرکت‌ها، نهادهای دولتی و کاربران، جعل عمیق می‌تواند به بحرانی امنیتی در جهان دیجیتال تبدیل شود.