iفین تک (ای فین تک - آی فین تک)

در سال‌های اخیر، اروپا به یکی از پیشتازان جهانی در عرصه حفاظت از داده‌ها و حریم خصوصی دیجیتال تبدیل شده است. کاربران این قاره به‌طور فزاینده‌ای به فناوری‌هایی روی آورده‌اند که تمرکز اصلی‌شان بر عدم ردیابی، رمزنگاری داده‌ها و عدم اشتراک‌گذاری اطلاعات شخصی با شرکت‌های ثالث است.

به گزارش iفین‌تک، افزایش آگاهی عمومی نسبت به خطرات نظارت دیجیتال، رسوایی‌های مرتبط با فروش داده کاربران و تقویت قوانین حفاظت از داده‌ها در اتحادیه اروپا، موجب شده است تا فناوری‌های حریم خصوصی‌محور رشد چشمگیری را تجربه کنند.

فناوری‌هایی که کاربران اروپایی ترجیح می‌دهند

گزارش‌های جدید نشان می‌دهند که بسیاری از شهروندان اروپایی در حال جایگزین کردن ابزارهای دیجیتال رایج با نسخه‌های خصوصی‌محور هستند. در این میان، برخی از محبوب‌ترین فناوری‌ها عبارتند از:

• مرورگرهای حریم‌خصوصی‌محور مانند Brave، Firefox Focus و Tor که از ردیابی تبلیغاتی جلوگیری می‌کنند.

• پیام‌رسان‌های رمزنگاری‌شده مانند Signal و Threema که برخلاف WhatsApp یا Telegram، هیچ‌گونه دسترسی به محتوای پیام‌ها ندارند.

• موتورهای جستجوی غیردولتی نظیر DuckDuckGo و Startpage که هیچ داده‌ای از کاربران ذخیره نمی‌کنند.

• وی‌پی‌ان‌ها و ابزارهای رمزنگاری ترافیک که مسیر ارتباطات کاربر را ناشناس می‌سازند.

طبق تحلیل آی فین‌تک، این روند نه‌تنها در بین کاربران فردی بلکه در سازمان‌های خصوصی و حتی دولت‌ها نیز در حال نهادینه شدن است.

نقش GDPR و مقررات سخت‌گیرانه اروپا

مقررات عمومی حفاظت از داده‌ها یا همان GDPR که از سال ۲۰۱۸ اجرایی شد، یکی از اصلی‌ترین محرک‌های رشد فناوری‌های حریم خصوصی‌محور در اروپاست. این مقررات:

• شرکت‌ها را ملزم به شفافیت در جمع‌آوری و استفاده از داده‌ها می‌کند.

• کاربران را از حق فراموش شدن، دسترسی به داده‌ها و لغو رضایت برخوردار می‌سازد.

• جریمه‌های سنگینی را برای نقض حریم خصوصی در نظر گرفته است.

در نتیجه، نه‌تنها شرکت‌ها ناچار شده‌اند فناوری‌های جدیدی را برای رعایت این قوانین پیاده‌سازی کنند، بلکه کاربران نیز به جست‌وجوی راه‌حل‌هایی برآمده‌اند که از ابتدا داده‌ای جمع‌آوری نکنند.

انگیزه کاربران: فراتر از قانون

تحقیقات اخیر مؤسسات اروپایی مانند EDRi و Privacy International نشان می‌دهد که کاربران اکنون نسبت به پیامدهای نظارت دیجیتال و جمع‌آوری داده‌ها آگاه‌تر شده‌اند. این آگاهی به‌ویژه پس از افشای فعالیت‌های شرکت‌هایی مانند Facebook (Meta)، Amazon و Google در استخراج داده‌ها و فروش آن‌ها به اشخاص ثالث، به‌شدت افزایش یافته است.

به گزارش iفین‌تک، امروز کاربران اروپایی بیش از پیش به این نتیجه رسیده‌اند که حفظ حریم خصوصی، یک انتخاب آگاهانه و نه‌فقط الزام قانونی است.

نمونه‌هایی از پذیرش گسترده فناوری‌های ایمن

برخی شواهد نشان می‌دهد که این تغییر رفتار در اروپا در حال نهادینه شدن است. برای نمونه:

• در آلمان، بیش از ۴۰٪ از کاربران اینترنت از مرورگرهایی با بلاک‌کننده تبلیغات و ردیابی استفاده می‌کنند.

• اپلیکیشن Signal در ماه‌های اخیر به فهرست ۱۰ اپلیکیشن پرنصب در اروپا وارد شده است.

• دولت فرانسه به‌طور رسمی از پیام‌رسان رمزنگاری‌شده Olvid برای ارتباطات داخلی استفاده می‌کند.

• اتحادیه اروپا پروژه‌ای به‌نام Gaia-X را توسعه داده که زیرساخت ابری مبتنی بر اصول حریم خصوصی ارائه می‌دهد.

این موارد نشان‌دهنده تغییرات بنیادینی در زیرساخت‌های دیجیتال قاره اروپا هستند.

نقش استارتاپ‌ها و نوآوری در این حوزه

در کنار شرکت‌های بزرگ، استارتاپ‌های اروپایی نقش مهمی در گسترش فناوری‌های حریم خصوصی‌محور ایفا می‌کنند. از جمله این نوآوری‌ها می‌توان به:

• سرویس‌های ایمیل رمزنگاری‌شده مانند ProtonMail (سوئیس)

• شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز مانند Mastodon (آلمان)

• پلتفرم‌های ذخیره‌سازی ایمن مانند Tresorit (مجارستان)

این شرکت‌ها با استفاده از معماری متن‌باز، رمزنگاری سرتاسری، و پایبندی به عدم جمع‌آوری داده، توانسته‌اند اعتماد کاربران را جلب کرده و به رقبای جدی برای غول‌های فناوری تبدیل شوند.

چالش‌ها و موانع پیش‌رو

علیرغم رشد قابل توجه، این مسیر بدون چالش نیست. مهم‌ترین موانع عبارت‌اند از:

• نبود آگاهی کافی در میان همه کاربران

• پیچیدگی در استفاده از برخی ابزارهای خصوصی‌محور

• مقاومت شرکت‌های بزرگ فناوری در مقابل تغییر مدل‌های کسب‌وکارشان

تحلیل iفین‌تک نشان می‌دهد که برای تحقق کامل حاکمیت داده‌ها در اروپا، نیاز به سرمایه‌گذاری بیشتر در آموزش کاربران، توسعه رابط‌های کاربری ساده‌تر و هماهنگی میان سیاست‌گذاران و بخش خصوصی وجود دارد.

آینده: اروپا به عنوان الگوی جهانی

با ادامه این روند، پیش‌بینی می‌شود که اروپا نه‌تنها استفاده از فناوری‌های حریم خصوصی‌محور را به یک هنجار دیجیتال داخلی تبدیل کند، بلکه به الگویی برای سایر مناطق جهان نیز تبدیل شود.

توسعه طرح‌هایی نظیر European Data Spaces و Digital Services Act گام‌هایی در جهت تثبیت این جایگاه جهانی است.

اگر کشورهای دیگر مانند ایالات متحده، هند یا حتی چین تصمیم بگیرند مسیر مشابهی را طی کنند، آنچه در اروپا آغاز شده می‌تواند شکل آینده فناوری را در سراسر جهان تعیین کند.