رایانش کوانتومی که روزگاری تنها در محدوده نظریه‌ها و آزمایشگاه‌ها قرار داشت، امروز با سرعتی بی‌سابقه به مرحله عملیاتی نزدیک می‌شود. به گزارش آی فین‌تک، با افزایش توان پردازشی کامپیوترهای کوانتومی و سرمایه‌گذاری شرکت‌های بزرگ فناوری مانند IBM، Google و Intel، چشم‌انداز تازه‌ای برای صنعت فناوری و به‌ویژه امنیت دیجیتال در حال شکل‌گیری است.
اما در دل این پیشرفت‌ها، تهدیدی جدی پنهان شده است: رایانش کوانتومی می‌تواند ساختار رمزنگاری فعلی دنیای دیجیتال را کاملاً بی‌اثر کند. این موضوع باعث نگرانی بسیاری از نهادهای امنیتی، بانک‌ها، استارتاپ‌ها و حتی دولت‌ها شده است.
پیشرفت‌های اخیر در رایانش کوانتومی
در سال‌های اخیر، شرکت‌های فعال در حوزه فناوری کوانتومی موفق شده‌اند تعداد کیوبیت‌های پایدار را افزایش دهند و خطاهای رایانش را کاهش دهند. برای مثال:
IBM در سال 2024 اعلام کرد که موفق به تولید چیپ کوانتومی ۱۱۲۱ کیوبیتی شده است.
Google نیز از دستیابی به "برتری کوانتومی" خبر داد؛ به‌طوری که رایانه کوانتومی‌اش توانست محاسبه‌ای را در ۲۰۰ ثانیه انجام دهد که ابررایانه‌های معمول به چند هزار سال زمان نیاز دارند.
استارتاپ‌هایی مانند Rigetti، IonQ و PsiQuantum با حمایت مالی میلیارد دلاری در حال توسعه فناوری‌های قابل استفاده تجاری هستند.
این دستاوردها نشان می‌دهد که رایانش کوانتومی دیگر آینده‌ای دور نیست، بلکه یک واقعیت در حال ظهور است.
تهدیدهای رایانش کوانتومی برای امنیت دیجیتال
بزرگ‌ترین تهدیدی که رایانش کوانتومی برای دنیای دیجیتال به همراه دارد، توانایی آن در شکستن الگوریتم‌های رمزنگاری کلاسیک است. الگوریتم‌هایی مانند:
RSA که برای امضای دیجیتال و رمزنگاری اطلاعات در اینترنت استفاده می‌شود،
ECC (رمزنگاری منحنی بیضوی) که در کیف پول‌های رمزارزها و ارتباطات امن کاربرد دارد،
و DSA که در بسیاری از پروتکل‌های احراز هویت به کار می‌رود،
همگی در برابر رایانش کوانتومی آسیب‌پذیر خواهند بود.
طبق تحلیل iفین‌تک، با ورود رایانه‌های کوانتومی قدرتمند، شکستن این رمزنگاری‌ها تنها در چند ثانیه ممکن خواهد بود. در نتیجه:
ارتباطات رمزنگاری‌شده بین کاربران و سرورها ممکن است افشا شود.
داده‌های ذخیره‌شده حساس در معرض خطر خواهند بود.
رمزارزهایی مانند بیت‌کوین که بر رمزنگاری منحنی بیضوی متکی هستند، تهدید می‌شوند.
بانک‌ها، نهادهای دولتی، ارتش‌ها و سامانه‌های حساس باید به فکر بازطراحی امنیت دیجیتال خود باشند.
واکنش جهانی: حرکت به سوی رمزنگاری مقاوم در برابر کوانتوم
در پاسخ به این تهدید، پژوهشگران و شرکت‌های امنیت سایبری تلاش‌هایی گسترده را برای توسعه الگوریتم‌های رمزنگاری جدید آغاز کرده‌اند که در برابر حملات کوانتومی مقاوم باشند.
مؤسسه ملی استاندارد و فناوری آمریکا (NIST) از سال ۲۰۱۶ پروژه‌ای را برای انتخاب استانداردهای رمزنگاری مقاوم در برابر کوانتوم آغاز کرده و اکنون به مرحله نهایی انتخاب الگوریتم‌ها رسیده است.
الگوریتم‌هایی مانند Kyber، Dilithium، Falcon و SPHINCS+ به عنوان گزینه‌های اصلی معرفی شده‌اند.
شرکت‌هایی مانند Cloudflare و Google در حال آزمایش استفاده از این الگوریتم‌ها در محصولات خود هستند.
به گزارش آی فین‌تک، این روند می‌تواند در چند سال آینده به نهادینه‌سازی امنیت کوانتومی در سطح جهانی منجر شود.
وضعیت اروپا و آسیا در رقابت کوانتومی
اروپا با پروژه‌هایی چون OpenQKD، و برنامه Horizon Europe، میلیاردها یورو در توسعه فناوری کوانتومی و امنیت آن سرمایه‌گذاری کرده است. کشورهای آسیایی مانند چین نیز با توسعه رایانه‌های کوانتومی خود، از جمله Jiuzhang 3، به دنبال پیشتازی در این حوزه هستند.
چین همچنین در حال توسعه شبکه‌های ارتباطی مبتنی بر رمزنگاری کوانتومی است، که می‌تواند اولین نسل از اینترنت مقاوم در برابر شنود را شکل دهد.
اهمیت آمادگی برای عصر پساکوانتوم
بزرگ‌ترین اشتباهی که سازمان‌ها و دولت‌ها می‌توانند مرتکب شوند، تأخیر در مهاجرت به رمزنگاری‌های مقاوم در برابر کوانتوم است. زیرا مهاجمان سایبری امروز می‌توانند اطلاعات رمزنگاری‌شده را ذخیره کرده و در آینده‌ای نزدیک با رایانه‌های کوانتومی آن‌ها را رمزگشایی کنند؛ این روش با عنوان Harvest Now, Decrypt Later شناخته می‌شود.
به‌گفته تحلیلگران iفین‌تک، صنایع بانکی، فین‌تک‌ها، شرکت‌های بیمه، پلتفرم‌های رمزارز و دولت‌ها باید از همین حالا به فکر ارتقاء زیرساخت‌های امنیتی خود باشند.
فرصتی با ریسک بالا
رایانش کوانتومی پتانسیل بالایی برای بهبود شبیه‌سازی‌ها، کشف دارو، مدل‌سازی مالی و توسعه هوش مصنوعی دارد. اما در عین حال، خطری بزرگ برای بنیادهای امنیت دیجیتال کنونی است.
دولت‌ها و شرکت‌های فناوری اکنون در یک رقابت زمان قرار گرفته‌اند: آیا پیش از آن‌که مهاجمان سایبری از توان کوانتومی استفاده کنند، می‌توان زیرساخت‌ها را امن کرد؟
پاسخ این سؤال آینده امنیت دیجیتال جهانی را تعیین خواهد کرد.
نویسنده
اصغر لاله دشتی
با بیش از 30 سال سابقه در حوزه خبرنگاری و عکاسی خبری، مدیریت این وب‌سایت را بر عهده دارد. او با تکیه بر تجربه ارزشمند خود در دنیای رسانه، این بستر آنلاین را راه‌اندازی کرده تا بتواند اخبار را با کیفیت بالا، سرعت و دقت به مخاطبان ارائه کند.
ثبت دیدگاه