iفین تک (ای فین تک - آی فین تک)

فناوری بلاک‌چین که زمانی تنها در زمینه ارزهای دیجیتال شناخته می‌شد، اکنون به یکی از ارکان اصلی تحول دیجیتال در حوزه خدمات مالی تبدیل شده است. به گزارش iفین‌تک، بر اساس گزارش‌های تحلیلی جدید، رشد استفاده از بلاک‌چین در صنعت فین‌تک طی سال گذشته میلادی به بیش از ۲۵۰ درصد رسیده است؛ آماری که نشان از تحول بنیادین در ساختار خدمات مالی دیجیتال دارد.

دلایل اصلی این رشد چشمگیر

کارشناسان دلایل متعددی را برای این رشد شتاب‌زده عنوان کرده‌اند:

1. نیاز به شفافیت و کاهش هزینه‌های عملیاتی: بلاک‌چین با ویژگی غیرمتمرکز بودن، امکان پیگیری تراکنش‌ها را بدون واسطه و با شفافیت کامل فراهم می‌سازد. این امر منجر به کاهش هزینه‌های مربوط به پردازش، واسطه‌گری و کنترل شده است.

2. امنیت بالا در مقابل حملات سایبری: یکی از مزیت‌های کلیدی بلاک‌چین، مقاومت بالای آن در برابر تغییر و نفوذ است. در عصر حملات پیچیده سایبری، این مزیت برای شرکت‌های فین‌تکی بسیار حیاتی شده است.

3. پذیرش گسترده‌تر از سوی نهادهای رگولاتوری: در گذشته، بلاک‌چین با دید تردید توسط نهادهای نظارتی دیده می‌شد، اما اکنون در بسیاری از کشورها چارچوب‌های قانونی مشخصی برای کاربردهای آن تعریف شده و این موضوع فضای نوآوری را تسهیل کرده است.

موارد کاربرد بلاک‌چین در فین‌تک

تحلیل آی فین‌تک نشان می‌دهد که کاربردهای بلاک‌چین در صنعت فین‌تک فراتر از رمزارزها رفته و در حال حاضر در حوزه‌های زیر نیز به کار گرفته می‌شود:

پرداخت‌های برون‌مرزی (Cross-border Payments): بلاک‌چین فرآیند انتقال پول بین‌المللی را با هزینه کمتر و سرعت بیشتر انجام می‌دهد. پروژه‌هایی مانند RippleNet و Stellar در این زمینه موفق عمل کرده‌اند.

قراردادهای هوشمند (Smart Contracts): این قراردادها در پلتفرم‌هایی نظیر Ethereum امکان اجرای خودکار و شفاف توافقات مالی را فراهم کرده‌اند.

سیستم‌های وام‌دهی غیرمتمرکز (DeFi Lending): پلتفرم‌هایی نظیر Aave و Compound نشان داده‌اند که می‌توان بدون واسطه بانک، سیستم‌های وام‌دهی مطمئن و شفاف ایجاد کرد.

احراز هویت دیجیتال و ذخیره‌سازی داده‌ها: استفاده از بلاک‌چین برای ذخیره‌سازی اطلاعات کاربران با امنیت بالا و حفظ حریم خصوصی، یک روند در حال رشد در فین‌تک‌ها است.

تحولات منطقه‌ای: آسیا، اروپا و آمریکای لاتین پیشرو هستند

بر اساس داده‌های جدید، منطقه آسیا-اقیانوسیه با در اختیار داشتن بیش از ۳۵٪ از پروژه‌های بلاک‌چینی در فین‌تک، پیشتاز این تحول است. کشورهایی مانند چین، سنگاپور و کره جنوبی در سرمایه‌گذاری و توسعه زیرساخت‌های بلاک‌چینی برای خدمات مالی پیشرفت چشمگیری داشته‌اند.

در اروپا نیز، با حمایت اتحادیه اروپا از فناوری‌های نوین، پروژه‌های مبتنی بر بلاک‌چین در حوزه پرداخت‌های دیجیتال و بانکداری باز رشد داشته‌اند.

آمریکای لاتین نیز به‌دلیل نیاز به شفافیت مالی و کاهش هزینه‌های نقل‌وانتقال، از بلاک‌چین استقبال گسترده‌ای کرده است.

نقش استارتاپ‌ها و رشد سرمایه‌گذاری

طبق تحلیل‌های iفین‌تک، بخش بزرگی از این رشد ۲۵۰ درصدی را مدیون استارتاپ‌های فین‌تک فعال در حوزه بلاک‌چین هستیم. در سال ۲۰۲۴، بیش از ۶.۵ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌های بلاک‌چینی انجام شده که بخش عمده‌ای از آن‌ها در حوزه فین‌تک فعالیت می‌کنند.

استارتاپ‌هایی مانند Chainalysis، Fireblocks و Circle با تمرکز بر کاربردهای امنیتی، ذخیره‌سازی دارایی‌های دیجیتال و راهکارهای پرداختی توانسته‌اند توجه سرمایه‌گذاران را به خود جلب کنند.

چالش‌ها و موانع پیش‌رو

در حالی که رشد بلاک‌چین در فین‌تک قابل توجه بوده، اما چالش‌هایی نیز وجود دارد:

مقیاس‌پذیری و سرعت تراکنش‌ها: شبکه‌هایی نظیر بیت‌کوین هنوز با مشکل مقیاس‌پذیری مواجه‌اند. البته راهکارهایی مانند Layer 2 و Sharding در حال توسعه هستند.

استانداردسازی و همگرایی بین‌سیستمی: عدم وجود استانداردهای یکپارچه بین پلتفرم‌های مختلف، مانع توسعه گسترده و کاربردپذیر بلاک‌چین در کل سیستم‌های مالی شده است.

موانع قانونی در برخی کشورها: برخی دولت‌ها هنوز نسبت به استفاده از بلاک‌چین در خدمات مالی رویکرد محافظه‌کارانه‌ای دارند.

آینده فناوری بلاک‌چین در فین‌تک

با توجه به تحلیل‌های آی فین‌تک، پیش‌بینی می‌شود که در طی ۵ سال آینده، بیش از ۶۰٪ از فین‌تک‌ها به نوعی از فناوری بلاک‌چین بهره بگیرند. این فناوری نه‌تنها در تسهیل پرداخت‌ها، بلکه در بازتعریف مفاهیم بانکی، وام‌دهی، سرمایه‌گذاری و مدیریت دارایی نقشی بنیادین ایفا خواهد کرد.

علاوه بر این، گرایش به سمت دارایی‌های توکنیزه شده (Tokenized Assets)، هویت دیجیتال غیرمتمرکز و پول‌های دیجیتال بانک‌های مرکزی (CBDC) همگی مؤید این واقعیت هستند که آینده فین‌تک، آینده‌ای مبتنی بر بلاک‌چین خواهد بود.